Oud-informateur Jacques Wallage: 'VVD en CDA onbegrijpelijk, Kaag bedenkelijk'

Volgens Wallage, voormalig fractievoorzitter van de PvdA in de Tweede Kamer, zijn nieuwe verkiezingen een reële optie, nu een meerderheidskabinet ver weg lijkt. "Mark Rutte is degene die zometeen met zijn vingers tussen de deur zit. Sommige partijen willen niet in een gedoogconstructie en die zullen pleiten voor nieuwe verkiezingen".

Rol CDA en VVD

De voormalige informateur wijt de huidige impasse in de formatie vooral aan partijpolitieke afwegingen binnen het CDA en de VVD: “Het is vrij onbegrijpelijk dat je zegt dat je niet wilt of kunt regeren met GroenLinks of PvdA zonder dat je dat serieus uitzoekt. Als je het programmatisch niet eens wordt, dan lukt het niet. Maar hier is helemaal niks geprobeerd."

Wallage was in 2010 zelf informateur. Ook toen werd er geprobeerd een coalitie te smeden met VVD, D66, PvdA en GroenLinks. Toch is er volgens Wallage een groot verschil met toen: "Rutte zei toen niet: 'ik wil dit niet'. Toen konden we een serieuze poging ondernemen en is hij de onderhandelingen wel serieus ingegaan". De PvdA-prominent vindt dat er nu andere spelregels worden gehanteerd: "Je ziet nu een soort angst voor partijen rechts van de VVD. De normale spelregels zijn dat je bonafide partijen niet mag afwijzen zonder dat je geprobeerd hebt om het eens te worden."

Houding Kaag

Een nieuw kabinet is hard nodig, vindt Wallage: "Juist als het politiek instabieler wordt moeten solide partijen een alternatief bieden. Wat hier gebeurd is, is dat juist CDA en VVD de route naar een breed kabinet hebben afgesloten. Dat is in strijd met hun houding van de afgelopen jaren."

Wallage heeft ook stevige kritiek op de houding van D66-leider Kaag, die niet wil samenwerken met de ChristenUnie. "De behandeling door Kaag van de ChristenUnie is ook vrij ernstig. Het is een veroordeling van een partij die dat niet verdiend heeft. Die afwijzing door mevrouw Kaag is machtspolitiek begrijpelijk maar uit democratisch oogpunt behoorlijk bedenkelijk."

Minderheidskabinet

Een minderheidskabinet ziet oud-informateur Wallage als een goede oplossing om de formatie uit het slop te trekken. "Het dwingt een kabinet om goed te beargumenteren. Je ziet dan als burger hoe het met de meerderheidsvorming in de Kamer gaat. Belangrijk bijproduct is ook dat partijen die alleen maar de kont tegen de krib gooien moeten dan ook een oordeel geven of alternatieven aandragen. Het wordt dan serieuzer in de Tweede Kamer."

Het meest voor de hand liggende minderheidskabinet is met D66 en de VVD, denkt Wallage. "Er lijkt mij grote twijfel over de stabiliteit van het CDA als partner in een minderheidskabinet. De meest korte route naar functionerend minderheidskabinet bestaat uit twee partijen en geen fratsen".