Borstkankeronderzoek moet anders: ongeveer 45 duizend vrouwen ondergaan extreme pijn

Elk jaar worden meer dan een miljoen vrouwen boven de 50 opgeroepen om mee te doen aan het Bevolkingsonderzoek naar borstkanker, om de ziekte vroegtijdig op te sporen. Een belangrijk onderzoek waarbij vrouwen die eraan meedoen 50 procent minder kans hebben om aan borstkanker te overlijden. Maar bij 20 procent van de vrouwen doet dit onderzoek hartstikke veel pijn. "En voor vijf procent is het zelfs extreem pijnlijk", vertelt Van der Draaij.

Blauwe plekken en gekneusde ribben

Tijdens het maken van de mammografie wordt aan borsten getrokken en worden ze geplet om zo een goede foto te kunnen maken. "Er komt best wat kracht bij kijken om de borsten zodanig te pletten om er een goede foto van te maken", zegt Van der Draaij. Maar dat geplet en getrek zorgt voor pijn die nog wekenlang kan aanhouden.

"Het pletten en het trekken, ik ben daarna tot onder mijn oksels blauw", zo citeert Van der Draaij uit één van de vele reacties die zij binnenkreeg. Een andere reactie: "De dames in de bus zijn behulpzaam en echt aardig maar het doet zeker heel veel pijn. Een keer hebben ze zo hard getrokken dat ik twee weken een open wond onder de beide borsten heb gehad." Ook schrijft een vrouw aan Van der Draaij dat zij gekneusde ribben opliep, 'omdat een mevrouw door pech achterliep met haar schema en mij met geweld tegen de plaat aan duwde'.

Borstenbus

Ingrid ging in Gouda naar één van de borstenbussen en had ook een nare ervaring. "Ik moest erna echt bijkomen en had enorm veel pijn", vertelt ze in Dijkstra en Evenblij ter Plekke. Borstkankeronderzoek is belangrijk en er wordt niet over getwijfeld om te gaan, zou je denken. "Maar ik had het wel fijn gevonden als ze hadden gezegd dat het zoveel pijn kon doen", zegt Ingrid. Haar tweede oproep ligt inmiddels al vier maanden in een laatje omdat ze er als een berg tegenop ziet.

Bevolkingsonderzoek Nederland zegt tegen Dijkstra en Evenblij ter Plekke dat ze het vervelend vonden om te horen dat Ingrid zo'n nare ervaring heeft gehad. Ze zeggen volop in te zetten op het trainen van hun medewerkers, zodat die begeleiding en het informeren vooraf beter verloopt. Al kunnen ze niet alle pijn wegnemen.

Pijnloos borstkankeronderzoek

De vraag rijst: kan het borstkankeronderzoek niet anders zodat het minder pijnlijk is? "Er zijn alternatieven. Er zijn andere methodes in ontwikkeling", vertelt Van der Draaij. "De mammografie is tot nu toe nog steeds de beste screeningsmethode. Maar er zal meer ingezet moeten worden op meer onderzoek."

De oproep van Van der Draaij is uitgemond in een burgerinitiatief waarmee zij vandaag in de Tweede Kamer staat. Daar zal zij spreken in de hoop dat het 'een duwtje in de rug' geeft voor meer onderzoek naar pijnloze methodes voor borstkankeronderzoek. "Ik steek niet in op het meteen veranderen van alle onderzoekscentra, want dat gaat niet gebeuren. Ik steek in op een proefopstelling van een aantal centra die ingericht worden met een andere screeningsmethode (...), zodat er meer data gegenereerd kan worden."