Podcast
EO

'Als je naar dit schilderij kijkt, verlies je je geloof'

foto: Creative Commons
  1. Nieuwschevron right
  2. 'Als je naar dit schilderij kijkt, verlies je je geloof'

Dichter Willem Jan Otten verzamelde in zijn nieuwe boek allemaal verschijningsvormen van Jezus Christus in de kunst. Eén schilderij van Hans Holbein uit 1522 trof hem extra, mede omdat hij een reproductie jaren op zijn bureau had liggen. "Als je naar dit schilderij kijkt, verlies je je geloof", schreef Fjodor Dostojevski over dit werk.

foto: Creative Commons

Hans Holbein - Het lichaam van Christus in het graf (1522)

Otten, de bekende dichter die in 2014 de P.C. Hooftprijs won, vertelde in De Ongelooflijke Podcast over zijn zoektocht naar Jezus Christus in de kunst. Dit werk van Holbein betekent veel voor hem. "Je ziet een lijk, het in ontbinding verkerende lichaam van iemand. Je ziet dat hij gekruisigd is, door wonden op zijn handen en zijn wreef. Je begrijpt daarom dat het niet zomaar iemand is, maar Christus, die in zijn graf ligt."

Omdat Jezus Christus volgens de Bijbel na zijn kruisiging weer uit de dood op stond, heeft hij in het verhaal maar heel kort in een graf gelegen. Weinig kunstenaars hebben hem daardoor op dat moment verbeeld, vertelt Otten. "Met name als je het werk in het echt ziet, spreekt er een enorme desolaatheid uit. Ik werd er enorm door geraakt, toen ik hem zag in Bazel. Een ongelofelijk schokkend werk", vertelt hij.

Dostojevski zelf bezocht het museum waar het werk hangt met zijn vrouw. Hij stond er zo lang roerloos voor, dat zijn vrouw bang was dat hij een epileptische aanval kreeg. Dit gebeurde gelukkig niet, maar het werk maakte zoveel indruk dat hij het een rol gaf in één van zijn boeken (De Idioot uit 1868).

Dumbledore

Jezus komt op een stuk meer plekken in de kunst voor dan je zou denken. Otten zag zelfs trekken van Christus in Dumbledore (in het Nederlands Perkamentus genoemd), de professor uit Harry Potter. Als hij sterft is dat een bijzonder moment. "De manier waarop hij inwerkt op Harry en ook op de lezer, daar wordt iets verteld over de werking van Christus. De manier waarop hij de dood toelaat om daarmee de wereld te redden, dat wordt op een geweldige manier verteld", vertelt hij.

De reden waarom Otten bijvoorbeeld Dumbledore meenam in zijn boek, was omdat hij er door geraakt werd. Hij denkt dat dat bij andere mensen ook gebeurt. "Mensen lezen dat en zullen denken: wat heb ik eigenlijk over voor anderen?"

#181 - Een geniaal boek, een schilderij waarvan je je geloof verliest en een van de meest ontstellende momenten uit de muziekgeschiedenis (met Willem Jan Otten en Stefan Paas) - De Ongelooflijke Podcast

Abonneer je op onze wekelijkse nieuwsbrief!

Elke zaterdag het beste van NPO Radio 1 in jouw mailbox.

Meld je hier aan

Ster advertentie
Ster advertentie