Staat dit weekend Chinees, Surinaams of Turks op jouw menu?

In de podcastserie Mijn vader is een afhaalchinees gaat journalist en eter Felicia Alberding op zoek naar de verhalen achter onze lievelingsgerechten.

Chinese restaurants, dé ideale om op zondagavond en maaltje te halen als je zelf geen zin hebt om te koken. Plastic bakjes met nasi, bami, loempia’s en kroepoek. Het is bijna nationaal erfgoed te noemen.

En toch sluit het ene na het andere Chinees-Indische buurtrestaurant zijn deuren. Babi pangang wordt met uitsterven bedreigd. Rede: de nieuwe generatie ziet geen toekomst in de ‘Chinese Muur’ of ‘The Golden River’ die hun ouders hebben opgezet. Want vaak worden de restaurants toch een beetje gezien als, tja, ‘vreetschuren’.

En het Chinese eten wat er verkocht wordt, dat is niet eens écht Chinees. De keuken paste zich aan de wens van de Nederlander. “Wilden de Nederlanders zoete saus? Dan wordt er een zoete saus gemaakt. Het is wel lekker. Maar het is geen Chinees, het is Hollands-Chinees”, aldus de eigenaresse van een Chinees restaurant.

In 1975 werd Suriname onafhankelijk van Nederland. De Surinamers mochten kiezen: Nederlander blijven of Surinamer worden. Vele kozen voor het eerste en verhuisden naar ons kikkerlandje. Ze namen hun traditionele recepten met zich mee.

Maar nu: aan de lopende band verzinnen Nederlandse bedrijven bizarre variaties op traditionele Surinaamse gerechten: rotisalade, patatje rotistoof, Surinaamse bananenketchup, rotikroketten. Klinkt lekker, is het waarschijnlijk ook, maar toch roept het ook woede op. Zeker bij Surinaamse-Nederlanders.

Felicia Alberding: “Ik snap dat de Surinamers boos worden. Nederlanders die de Surinamers totaal niet met open armen ontvingen, gingen later aan de haal met hun Surinaamse eten.” Als je een bepaalde traditie hebt, en iemand anders gaat ermee aan de haal, dan denk je: ‘Blijf ervan af!’ Je wilt je identiteit vasthouden.

Bij de ontwikkeling van 'Surinaamse producten' is vaak geen één Surinamer betrokken. De naam, de cultuur en het erfgoed worden gebruikt. Maar de bron van die gerechten? Die niet.

Turken in Nederland, het is soms best een issue. Zijn de Turken in Nederland wel goed geïntegreerd, of eigenlijk helemaal niet? Misschien zou eten hier kunnen werken als smeermiddel. Misschien kan de gezamenlijke liefde voor gekruid vlees onze culturen dichter bij elkaar brengen.

Er zijn heel veel Turkse gerechten maar kebab is veruit het populairste: lekker, makkelijk en goedkoop. Maar de late-night-snack die we hier eten, is wel heel anders dan in Turkije: daar is geen knoflooksaus, geen sambal en geen kaas. Kebab is een beetje Turks én een beetje Hollands.

Binnen 100 meter van elke kroeg vind je wel een kebabzaak. In een paar van die snackbars vind je hele bijzondere, multiculturele mixen. Zo heb je de Pizza Marjolein: een Turkse pizza met kroketten. Of de Pizza Simon: een Turkse pizza met kaasstengels, kaassoufflés en kebab. En natuurlijk de welbekende Kapsalon, ook al zo’n Turks-Nederlandse uitvinding.

Er zijn ook Turkse kebabzaken die zich minder aanpassen aan de wens van de dronken bezoekers. Zij maken échte Turkse kebab, met andere kruiden en eigenlijk ook zonder saus. Wordt het niet eens tijd dat we Turkse snacks meer gaan waarderen?