Hoogleraar Mariska Kret: 'Mens staat tussen de chimpansee en gorilla'

Veel reuring en apengekrijs in het chimpanseeverblijf van Burgers Zoo als de verzorger een emmer met koolrapen komt brengen. De mannetjes krijgen het eten als eerst. "Hun haren gaan nu recht overeind staan", beschrijft Mariska Kret. "Het mannetje beweegt heen en weer en maakt veel kabaal. Soms krijgen ze een stijve piemel." Dit heet display-gedrag. "Het mannetje wil echt laten zien dat hij dominant is."

Frisse Blik

Terwijl de chimpansees hun eten opsmikkelen, legt psycholoog Mariska Kret uit waarin de mens en apen op elkaar lijken. "Mijn onderzoek gaat over emoties. Daarin lijken we het meest op chimpansees en bonobo's. We staan evolutionair gezien het dichtst bij die soorten. In ons emotionele gedrag zien we heel veel overeenkomsten."

Het is volgens Kret niet eenvoudig om de verschillen in ons gedrag en dat van mensapen te bepalen. "Het is heel makkelijk om aan menselijk gedrag te denken en om dan te kijken of dieren dat ook hebben. Maar je kan ook met een frisse blik naar een dier kijken en bepaald gedrag observeren. Bijvoorbeeld gedrag dat wij niet hebben", legt Kret uit.

Volgens Kret zijn we vooringenomen bij het interpreteren van dierlijk gedrag. "Als je het menselijk gedrag als uitgangspunt neemt, dan zullen andere dieren daar altijd minder goed in zijn. Dat is de menselijke bias waar we rekening mee moeten houden."

Mensen zijn 'gewoon' dieren vindt Kret. Volgens haar zijn mensen geen aparte categorie. "Absoluut niet. Sterker nog, we zijn gewoon mensapen. We staan dichter bij de chimpansee en de bonobo, dan dat chimpansees en gorilla's aan elkaar verwant zijn. We staan er precies tussenin."

Luister hier naar de eerste aflevering in de nieuwe serie van Atlas: chimpansees en dickpics.