'Schaf alle Haagse persvoorlichting af'

Ronald van Raak was tot de verkiezingen afgelopen voorjaar Kamerlid voor de SP en bekleedt inmiddels de leerstoel Erasmiaanse waarden aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

Oprukkend leger aan woordvoerders

Van Raak heeft met heel veel plezier zijn functie in de Kamer vervult, maar is nu ook blij te ervaren dat er veel druk van zijn schouders valt. “Ik kom weer aan mezelf toe nu en dat is heerlijk”, zegt hij. In zijn politieke loopbaan heeft hij veel verandering gezien in het Haagse en zich vooral gestoord aan het oprukkende leger aan woordvoerders en persvoorlichters.

“Ik merkte de laatste jaren echt dat de logica van de media de logica van het parlement is gaan domineren”, zegt Van Raak. “De logica van de media is: eenvoudige problemen, tussen bekende mensen met een eenvoudige oplossing.

“De logica van het parlement is juist: ingewikkelde problemen, waarbij veel mensen zijn betrokken en een complex compromis moet worden gesloten. En die twee vormen van logica kunnen heel goed naast elkaar bestaan. Maar de logica van de media is steeds meer de logica van de politiek geworden en daar kon ik slecht tegen.”

Alles is beeldvorming

“Men gaat nu naar de interruptiemicrofoon omdat men weet dat het online een bepaald effect gaat krijgen?”, duidt Jort Kelder. “Alles is beeldvorming geworden”, vult Van Raak aan. “In ambtenarij hebben de inhoudelijke medewerkers het niet voor het zeggen maar de voorlichters. Het aantal voorlichters in Den Haag is geëxplodeerd.”

“Ik denk dat die beeldvorming ook voor een groot deel door de politici zelf beïnvloed wordt”, vervolgt Van Raak. “Als politici zo met beeldvorming en spelletjes bezig zijn. Als de Algemene Politieke Beschouwingen toch vooral politieke spelletjes worden dan is dat ook het beeld wat ontstaat en dus leg ik vooral de schuld bij politici zelf. Zij zijn als eerste en laatste verantwoordelijk voor het beeld dat over hen heerst.”

“Het ergste zijn de afdelingen voorlichting, het voortdurend lekken, de konkties. En de grootste boosdoeners zitten op de ministeries. Die afdelingen voorlichting, de persvoorlichting, die moet gewoon worden afgeschaft. Je moet als politicus toch zelf dingen kunnen uitleggen.”

Ook positieve ontwikkelingen

Van Raak signaleert ook een positieve ontwikkeling op het gebied van politiek en media. “Je ziet de laatste jaren dat er steeds meer waardering is voor parlementariërs die zich ergens in vastbijten.” Mensen als Pieter Omtzigt en Renske Leijten krijgen nu veel meer waardering van zowel media als van het parlement, terwijl een aantal jaar geleden niemand zin had in een ingewikkeld verhaal met klokkenluiders.