'Merkel speelde geen voortrekkersrol'

In heel Duitsland gaat de grap rond van een kind dat aan zijn ouders vraagt: 'Hè, kan een man dan ook Bondskanselier worden?' Een hele generatie Duitsers groeide op met Merkel als toonbeeld van vrouwelijk leiderschap. Maar wat deed ze verder voor de vrouwenzaak?

“Voor vrouwelijk leiderschap is Merkel wereldwijd een voorbeeld”, zegt Liza Mügge, politicoloog aan de UvA, “maar zij ziet zichzelf niet als feminist.” In de jaren 90 werd Merkel Minister voor Jeugd- en Vrouwenzaken onder Helmut Kohl, maar emancipatie werd nooit écht haar thema.

Onder Merkel kreeg Duitsland een uitgebreider ouderschapsverlof, ook voor vaders. En er kwam een vrouwenquotum, bijvoorbeeld voor grote beursgenoteerde bedrijven. Een raad van bestuur van 4 moest voortaan minstens 1 vrouw hebben. Saillant detail: Merkel was jarenlang tegen zo’n vrouwenquotum.

Merkels CDU had, op de AfD na, de afgelopen regeerperiode de minste vrouwelijke parlementsleden in de Bondsdag. Duitsland blijft achter bij Europa, als het gaat om gelijke betaling voor mannen en vrouwen. En het Duitse belastingstelsel bevoordeelt nog altijd het traditionele gezin.

Maar emancipatie gaat natuurlijk over meer, dan vrouwen alleen. Hoe zit het bijvoorbeeld met de emancipatie van LHBTI’ers, onder Merkel? Juist het homohuwelijk wordt vaak genoemd als een van de wapenfeiten uit Merkels emancipatie-erfenis. En toch. Volgens Anne Louise Schotel, die onderzoek doet naar de rechten van LHBTI’ers in Nederland en Duitsland, wordt Merkel ook wel de 'Kanselier van de Heteroseksuelen' genoemd. Merkel stemde persoonlijk tegen het homohuwelijk, ook om haar eigen achterban niet van zich te vervreemden. “Ze speelde hier absoluut geen voortrekkersrol.”