Alledaagse Vragen - Waarom bestaat zwijgrecht In Nederland?

In de podcastaflevering legt strafrechtadvocaat Zahra Boufadiss uit dat het zwijgrecht bestaat sinds we niet meer mogen martelen. Daarnaast kan niemand gedwongen worden om aan zijn of haar eigen veroordeling mee te werken. "Vroeger werden mensen op een pijnbank gelegd om tot een bekentenis te komen. Tegenwoordig vinden we dat elke vorm van marteling illegaal is en uitgebannen moet worden. Daarom mogen verdachten zich beroepen op hun zwijgrecht."

Bewijsoverweging

Een rechter mag het zwijgen van een verdachte niet gebruiken als een bewijsmiddel. Hoogleraar strafrecht Sven Brinkhoff legt uit dat het beroepen op zwijgrecht zowel voordelig, als nadelig voor een verdachte kan uitpakken.

In zaken waarin er door de politie nog weinig belastend bewijs boven tafel is gekregen, kan het in iemands voordeel werken om helemaal niks te zeggen. Op deze manier zou de verdachte in ieder geval zelf geen belastend bewijsmateriaal creëren. Maar volgens Brinkhoff kan het ook ongunstig uitpakken wanneer je een beroep doet op het zwijgrecht. "Het is niet zo dat als je zwijgt het een zelfstandig bewijsmiddel oplevert maar wel dat je als het ware dan nog meer de schijn tegen je hebt."

Kritiek

Er klinkt ook kritiek op het zwijgrecht. Met name uit de hoek van de slachtoffers is er steeds minder tolerantie voor verdachten die hun mond blijven houden. Hoogleraar strafrecht Jan Crijns is juist van mening dat het zwijgrecht moet blijven bestaan. In het dagblad Trouw stelde hij dat zonder het recht er ongeoorloofd druk op verdachten kan worden uitgeoefend. Waarheidsvinding blijft volgens hem het belangrijkste in een zaak en met de afschaffing van het zwijgrecht is het de vraag of dit beter wordt.

Benieuwd naar het hele verhaal? Luister de podcast in je favoriete podcastapp of op de NPO Radio 1-website!