Hielp de hulp aan Bosnië? 'Of je van linzen houdt of niet, je zult ze eten'

"Ik probeer erachter te komen wat de essentie van goede hulp is via de ervaringen van mijn hoofdpersonen", zegt Schuurman Hess in haar podcast. Daarom spreekt ze verschillende mensen, zoals de Nederlandse Margriet, die voor de UNHCR hulpgoederen uitdeelde.

Voedselhulp die niet aansluit

"We deelden van alles uit. Olie, suiker, bonen en ook linzen." Margriet merkte een enorme weerstand tegen linzen bij de Bosnische bevolking. Maar linzen was nou eenmaal onderdeel van het voedselprogramma van de Verenigde Naties. "Dus of je nu van linzen houdt of niet, je zult het eten", zegt Margriet in de eerste aflevering. Ze vindt het vreemd dat de hulporganisatie niet eerst de eetgewoonten van de bevolking heeft onderzocht.

'Ingeblikt' monument

In Sarajevo staat een monument dat symbool staat voor de (niet passende) hulp die Bosnië van de internationale gemeenschap kreeg. Het is een blikje rundvlees, Canned Beef. "Er werd van gezegd: het is zo vies dat je het een hond nog niet geeft", aldus Schuurmans Hess.

Als je als buitenstaander wilt helpen, dan is het misschien wel slim en beleefd om te vragen wat mensen eigenlijk nodig hebben, zegt Schuurman Hess bij Spraakmakers.

Ward Child

Daarom doet de organisatie War Child altijd eerst onderzoek voor ze in actie komen, vertelt directeur Ernst Suur in aflevering vijf van de podcast. "We onderzoeken wat er aan de hand is, wat er al gedaan wordt en hoe we dit kunnen ondersteunen."

Tijdens de Balkan-oorlog werden kinderen uit elkaar gedreven die later weer met elkaar samen moesten leven. Door sport en spel werden deze wonden geheeld. "Dat ziet er eenvoudig en leuk uit", zegt Suur, "maar bij alles zit een gedachte achter."

Goede hulp werkt

War Child doneert geen tenten of medicijnen, maar ze helpen kinderen met het verwerken van conflict en oorlog doormiddel van sport, spel en muziek. Inmiddels wordt de methode ook wetenschappelijk onderzocht. "Van goede hulp moet je zeker weten dat het werkt", zegt Suur. "Als het niet werkt moet je er ook mee stoppen, maar als het wél werkt dan moet je het delen."

De podcast Help het geheim van goede hulp kreeg steun van het NPO-fonds en het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.

Een kans

De Bosnische Merima Ključo vlucht voor de oorlog. Eenmaal in Nederland wil ze naar het conservatorium. Uitgerekend een Servische kennis leent haar zijn accordeon. "Dat laat meteen de hele onzin van die oorlog zien", zegt Merima.

Vasthoudend als ze is mag ze uiteindelijk auditie doen, maar door de oorlog en haar vlucht heeft ze een enorme achterstand opgelopen. "Ze zagen dat ik muzikaal was, maar dat er technisch ook veel problemen waren", zegt Merima die inmiddels wereldberoemd is als accordeonist en componist. De docenten geven haar één jaar, daarna zouden ze verder kijken. "Eén kans, dat was alles wat ik nodig had."