Rob Wijnberg: 'Het links-progressieve verhaal is heel slecht'

In zijn nieuwe boek 'Voor ieder wat waars' gaat Wijnberg op zoek naar zo'n progressief vergezicht, die sommige conservatieve leiders en bewegingen wat hem betreft wél schetsen. Hij noemt Trump als voorbeeld. "Ik noem hen de nostalgisch nationalisten. Hun antwoord op de huidige uitdagingen is om terug te gaan naar het verleden. Make America Great Again is een nostalgie naar een tijd toen de problemen er nog niet waren. Dat klimaatontkenning daar een rol in speelt, is logisch", stelt hij.

Wijnberg snapt de aantrekkingskracht van dit soort verhalen. "Het heeft een enorme aantrekkingskracht op mensen die het gevoel hebben dat hun toekomst niet beter is dan hun verleden. Dan krijg je dus een enorme kracht van nostalgie."

Ook in Nederland speelt dit, vindt hij: "Je ziet het ook een klein beetje bij BBB, die een soort romantisch beeld geeft van het boerenleven. Het Boer Zoekt Vrouw-beeld, zeg maar, terwijl het al lang niet meer bestaat. Sterker nog: hun beleid is een voortzetting van de industrialisering van de landbouw die haaks staat op dat romantische beeld. Maar dat doet er niet toe, want hun verhaal heeft aantrekkingskracht."

Progressieve krachten stellen er weinig tegen in het geweer. "Hun verhaal is heel slecht. Ze zeggen: dit kan niet meer, dit mag niet meer. Als we dit niet doen, gaan we ten onder. Het is 'doen of doodgaan'. Dan kunnen ze de feiten wel aan hun zijde hebben, maar het is geen aantrekkelijk verhaal over waar je naartoe wil."

Positief mensbeeld

Het nieuwe, collectieve vooruitgangsgeloof wat Wijnberg beschrijft, zit hem onder andere in een positiever mensbeeld. "We moeten niet meer het beeld hebben van een mens die door ego en eigenbelang gedreven is, die bij het minste of geringste zijn medemens in de steek laat als hij er zelf beter van wordt", vindt hij.

De wereld laat namelijk zien dat dat niet klopt, stelt hij: mensen helpen elkaar constant. Ze zorgen voor ouderen en voeden kinderen op. "Onze hele samenleving bestaat uit belangeloze hulpvaardigheid. We zijn één van de meest empathische soorten op aarde. We zijn extreem coöperatief", stelt hij.

Waarom zien we dat niet? Omdat we het volledig normaal vinden, zegt Wijnberg: "Het is geen nieuws."