Over ettertwitteren, Tijs van den Brink en abortus

Presentator Tijs van den Brink schreef afgelopen week op deze plek een open brief aan de "ettertwitteraars" die reageren op zijn programma. Hij geeft voorbeelden: Linkse mensen die schelden omdat Dit Is De Dag een podium zou bieden aan de "gediplomeerd verwarde" Leon de Winter die in het programma zijn visie gaf op de gebeurtenissen in Gaza, rechtse twitteraars die zich ergerden aan Erik van Muiswinkel die de schier onmogelijke taak had om satire uit te leggen. Enfin, lees het zelf maar na in Tijs' epistel.

Alle programmamakers kennen het fenomeen. Luisteraars die niet luisteren, en hun vooroordelen uitbraken via het blauw gevogelde sociale medium. Tijs legt in zijn open brief helder uit wat redacties beweegt om bepaalde gasten uit te nodigen en kritisch te ondervragen. En, zo zegt hij, als dat eens een keertje niet gebeurt, dan is er iets fout gegaan in de voorbereiding. Redacteuren zijn net mensen, niet alles lukt altijd.

Ook daar komt Tijs met een voorbeeld. Citaat: "Natuurlijk, het gaat wel eens mis. Zo hoorde ik (…) bij De Nieuws BV van BNNVARA een gesprek over legalisering van abortus in Ierland, met twee expliciete voorstanders van abortus, Lilianne Ploumen en Rebecca Gomperts en ook nog eens een weinig kritische presentator."

Tijs, ik heb nieuws voor je: Hier ging helemaal niets mis.

Programma's worden gemaakt door omroepen, en omroepen staan ergens voor. Ooit was het idee dat door een veelheid aan omroepen ook een veelheid aan meningen in de ether zou weerklinken, en van dat idee is nog wel iets over. BNNVARA is een omroep die zichzelf in zijn mission statement omschrijft als een "onafhankelijke organisatie met een mening", en met een "progressieve identiteit." Daar doet niemand geheimzinnig over. En als het goed is kun je dat ook horen.

De abortuskwestie in Ierland, en op vele plaatsen elders in de wereld, gaat over het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen. En ja, daar zijn we vóór bij BNNVARA. De directie, de postkamer, de redacties, en de presentatoren. En als de actualiteit vraagt om daar een radiogesprek over te voeren, zou het nergens op slaan om dan als journalistieke schaamlap ook nog maar een tegenstander van abortus uit te nodigen. Alsof de boodschap daardoor zou veranderen. Wij weten in dit geval wat we vinden, en dat begrijpt de luisteraar echt wel.

De camouflagetactiek die Tijs in zijn open brief voorstelt, rechtse vragen stellen aan linkse gasten, en linkse vragen aan rechtse, komt op mij in elk geval wat naïef over. Je pretendeert daarmee dat de interviewer zelf geen mening heeft, en daarmee hou je je luisteraars voor de gek. Maar misschien heeft de EO juist bij zo’n medisch-ethisch onderwerp wat meer scrupules. (Het was als ik me goed herinner Freek de Jonge die ooit opmerkte dat er helemaal geen Christendom zou bestaan als abortus tijdig gelegaliseerd zou zijn.) Want dat is het gekke aan Tijs' redenering: de EO hoort net als BNNVARA bij de meer geprofileerde omroepen in Hilversum. Dat mag je van mij als luisteraar best merken.

En juist dat vind ik óók fijn aan Dit Is De Dag: die eindeloze reeks gratuite -en onweersproken- meningen van types als Elma Drayer, Esther Voet en Joram van Klaveren (geen familie, ik herhaal, geen familie!) waar ik me zo heerlijk aan kan ergeren. Ik twitter er overigens nooit over.