Naar cookieinstellingen
Opinie & Commentaar
AVROTROS

En dus nogmaals: schaatsen

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. En dus nogmaals: schaatsen

Wat de tamelijk onnozele presentatrice Katie Couric voor de Amerikaanse televisie heeft gezegd over schaatsen en Nederlanders mag dan bespottelijk zijn geweest, maar ik ben bang dat een heleboel mensen haar nog wel geloofd hebben.

Gemist? Couric, ooit een dame met haren op de mooie tanden die Amerika voorging in flinterdun nieuws vertellen, meldde de wereld dat de Nederlandse schaatssuccessen te danken waren aan het feit dat in Nederland, en vooral ook Amsterdam, de mensen per schaats naar hun werk gingen. We gebruikten daartoe de grachten, sloten, vaarten, meren, riviertjes en kanalen. En waren dus allen goede schaatsers.

Hoe ‘de buitenlanden’ met schaatsen omgaan

Ik heb me altijd verbaasd over niet alleen onze benadering en behandeling van schaatsen op het grote boze blauwe oog, maar ook hoe ‘de buitenlanden’ daarmee omgingen en nog steeds omgaan. Heeft U enig idee hoeveel ritten van de 1000 meter mannen uit Zuid Korea live op de Amerikaanse treurbuis uitgezonden werden. Nul. Niets.

Jarenlang heb ik ze als collega’s naast me gehad op de tv-tribunes van Olympische stadions; of ze nou van ABC, CBS en NBC waren maakte niets uit. Je zag toch altijd dezelfde ‘analisten’ terug. Zoals Eric Heiden, Bonnie Blair en Dan Jansen die dan alleen een ander jasje of pakje aanhadden en die per dag twee stand-ups moesten maken. En zo soms eens iets zeiden tijdens de ritten die dan, strak samengevat, een blokje van een paar minuten opleverde in hun dagelijkse uitzending.

Heiden en Jansen konden me daar mooi mee pesten: zij streken dikke salarissen op voor vijf minuten per dag uitzending en wij, die arme Hollanders met hun sociaal normaal acceptabele salarissen, moesten uren en uren blijven doorwerken om iedere zucht van iedere deelnemer of deelneemster in het vaderland te laten horen.

Ja, wij Hollanders zijn daar inderdaad uniek in. In de kwantiteit en (gelukkig) ook de kwaliteit waarmee we schaatsen behandelen. In de jaren tachtig wilden de Noren ook nog weleens flink uitpakken, maar als er schaatswedstrijden georganiseerd waren, was het winter en dan hadden de Noren ieder weekend een ruime keuze uit meerdere wintersporten waar ze in excelleerden en die dus alle op de buis gebracht moesten worden.

Een zondagmiddag in december of februari op de Nederlandse buis betekent een middag lang schaatsen. In Noorwegen was het een schakelprogramma tussen schansspringen, biatlon, alpineskiën, curling en schaatsen. Liefst live, maar soms ook opgenomen en ingekort tot een acceptabele samenvatting.

Toen het Duitse vrouwenschaatsen, gedragen door Annie, Gunda en Claudia (om het maar liefelijk voor te stellen) wereldtop was, kwam de Duitse televisie met eigen groot materiaal naar Heerenveen. Eigen camera’s, een eigen visagiste, eigen runners, eigen catering: alles werd uit de kast gehaald om het toenmalige Duitse succes zo goed mogelijk aan het thuisland te presenteren. Francisca Schenk was toen de grappige, leuke presentatrice.

Nu? Niets meer. Ja, er zijn in Zuid-Korea wel Duitse collega’s die schaatsen als specialiteit hebben, maar hun verslagen worden (zie Amerika, zie Noorwegen) verkort en vaak versplinterd naar Duitsland toegestuurd: in Duitsland hebben ze veel meer hete hangijzers als het om wintersporten op niveau gaat. Schaatsen bij onze oosterburen is een piepkleine sport geworden, zoals cricket of honkbal bij ons. Met het verdwijnen van Duitse favorieten is ook de interesse van de televisie weggestroomd; simpel maar waar.

Amerika: tranentrekkers

Ja, de voertaal bij schaatstoernooien is Nederlands. Bij de Spelen overspoelen ook schrijvende Amerikaanse collega’s vaak de persruimtes, maar die mensen zijn a. niet geïnteresseerd in wat mensen uit andere landen doen en b. zoeken ze over het algemeen naar fondanten verhalen van menselijk leed bij. Een bronzen-medaille-winnaar uit een gespleten huwelijk die eerst afgekickt is en daarna de zegening van het shorttracken heeft ondervonden. Waarna een goeroe op het gebied van ademhalingstechniek de werkelijke aanleiding was om ineens hard te gaan schaatsen op een 400 meter baan.

Noorwegen: schaatsers minder belangrijk

Amerikanen willen winnaars en liefst tranentrekkende verhalen en als die er niet zijn, lopen ze snel door. Knut, mijn reeds overleden Noorse collega van jaren, kon het zo mooi stellen. Dan zaten we naast elkaar in een koud stadion en dan moest hij snel afsluiten omdat er elders op de wereld een Noorse winnaar van langlaufen te verwelkomen was. Hij legde dan zijn koptelefoon neer, keek me aan en zei: ”Een half uurtje pauze, we gaan in Noorwegen even naar de afdeling juichen.”

En hij accepteerde zijn rol: Noorse schaatsers waren voor het thuisland dan even niet belangrijk. En Heiden legde me ooit uit hoe het bij hen ging. De dure leading commentator (Dick Stockton was dat enige tijd, een man die als Dik Stokvis geboren was uit Nederlandse ouders en die in Amerika een grootheid geworden was) ging pontificaal in beeld staan en vertelde Amerika wat er te zien was. Dan gaf Heiden zijn prognose van dertig seconden en dan werden de twee beste ritten samengevat en kreeg de beste Amerikaanse prestatie ook nog een halve minuut, waarna de twee mannen weer in beeld verschenen en een conclusie uitspraken. Amerika kreeg dan een minuut of wat de 1000 meter te zien, of langer als er “USA USA USA” gezongen werd. Zelfs het Amerikaanse volkslied werd (als er gewonnen was) nog ietwat verkort voor de avondsamenvattingen in eigen land. De zilveren of bronzen plakken kregen nauwelijks aandacht.

DDR: geld wisselen

In de jaren 80, 84 en 88 heb ik steeds een DDR-collega gehad die op weer een geheel andere manier het schaatsen vormgaf. De man was een hardliner als het om de DDR-doctrine ging, maar wenste wel altijd guldens of dollars te wisselen bij ons. Zijn ruilproducten waren dan vooral Russische wodka, vettige worsten die wel lekker waren en prullaria als mini Trabantjes als speelgoed, DDR-vlaggetjes of gepekelde haring in blikjes, afkomstig uit het Oostzeegebied waar zijn familie woonde.

Commentaar gaf hij op strenge wijze: Eric Heiden vond hij een kind van het kapitalisme die, in staat gesteld door een rijke vader, een goede schaatsopleiding had kunnen verkrijgen. Hij was ontroostbaar toen Yvonne van Gennip de DDR-Mädel in Calgary opzijzette en zei bijzonder geïnteresseerd te zijn naar de resultaten van de dopingcontrole toen. Zoals de waard was vertrouwde deze man al zijn gasten.

Ik hoorde ergens in begin 2000 dat hij berooid en alleen levend was overleden, met de geschriften van Karl Marx in de hand. In de dagen van Ehrig, Kania, Hoffmann, Mey en de onverwoestbare grauwblauwe DDR-trein was hijzelf, op de televisie, een held in de DDR. Na de val van de muur was het gedaan met schaatsen als ‘Leistungssport’. Schaatsen was als het eten van een kaneelstok, iets van vroeger.

Wij mogen dan mopperen op het feit dat onze commerciële ploegen niet tot nauwelijks samen getraind hebben op de ploegenachtervolging, we hebben echter ook deze Spelen weer, prachtige schaats-televisie tot ons kunnen nemen.

Ja, het is waar, als enig land ter wereld, maar je moet toch ergens uniek in zijn…

Ster advertentie
Ster advertentie
Minder uitleg Meer uitleg

Cookies op NPO Radio 1

NPO Radio 1 gebruikt Functionele en Analytische cookies voor websites optimalisatie en metingen. Geef voor andere cookies je voorkeuren op.

Meer uitleg

Waarom cookies?

De Nederlandse Publieke Omroep plaatst specifieke cookies om het gebruiksgemak voor bezoekers te vergroten. Ze helpen in functionaliteit en zijn bedoeld om inzicht te krijgen in de werking en effectiviteit van de websites.

Hiermee kunnen we de bezochte website zo gebruiksvriendelijke en interessant mogelijk maken voor de bezoeker. Hierbij worden geen gegevens verzameld die gebruikt kunnen worden om individuele gebruikers te volgen.

Functionele cookies

Cookies die er voor zorgen dat deze website naar behoren functioneert

De websites van de Nederlandse Publieke Omroep gebruiken cookies om er voor te zorgen dat onze websites naar behoren werken. Zo gebruiken wij cookies voor:

  • het onthouden van informatie die je invult op de verschillende pagina’s, zodat je niet steeds al je gegevens opnieuw hoeft in te vullen
  • het doorgeven van informatie van de ene pagina aan de volgende pagina, bijvoorbeeld als er een lange enquête wordt ingevuld of als je veel gegevens moet invullen bij een online bestelling
  • het opslaan van voorkeuren, zoals de taal, locatie, het gewenste aantal te tonen zoekresultaten, etc.
  • het opslaan van instellingen voor een optimale videoweergave, zoals de gewenste buffergrootte en de resolutiegegevens van je scherm
  • het uitlezen van je browserinstellingen om onze website optimaal op je beeldscherm te kunnen weergeven
  • het opsporen van misbruik van onze website en diensten, door bijvoorbeeld een aantal opeenvolgende mislukte inlogpogingen te registreren
  • het gelijkmatig belasten van de website, waardoor de site bereikbaar blijft
  • het aanbieden van de mogelijkheid om inloggegevens op te slaan, zodat je die niet elke keer opnieuw hoeft in te voeren
  • het mogelijk maken om te reageren op onze websites

Analytische cookies voor Webstatistieken

Cookies waarmee wij het gebruik van de website kunnen meten.

Om te bepalen welke onderdelen van de website het meest interessant zijn voor onze bezoekers, proberen wij continu te meten met behulp van de software van AT Internet hoeveel bezoekers er op onze website komen en welke onderdelen van de website het meest bekeken worden. Hiervoor gebruiken wij cookies.

Cookies gezet doorAT Internet bevatten alleen een uniek nummer en zijn NPO-specifiek, deze worden niet gebruikt om NPO-bezoekers buiten de NPO-sites te volgen. JavaScript zorgt ervoor dat metingen niet gecached kunnen worden zodat we een herhaalde page-view kunnen tellen.

Het is onderdeel van de (wettelijke) taak van de Nederlandse Publieke Omroep om te rapporteren over onze prestaties. Daarvoor is het nodig om webstatistieken bij te houden. Ook nemen wij deel aan het landelijke internetbereikonderzoek NOBO/Vinex. Hiervoor gebruiken wij cookies, zodat wij de browser kunnen herkennen en op die manier het aantal bezoekers aan onze websites kunnen meten.

Van de informatie die wij zo verzamelen worden statistieken gemaakt. Deze statistieken geven ons inzicht in hoe vaak onze webpagina's bezocht worden, waar bezoekers de meeste tijd doorbrengen, enzovoort. Hierdoor zijn wij in staat structuur, navigatie en inhoud van de website zo gebruiksvriendelijk en optimaal mogelijk te maken. De statistieken en overige rapportages kunnen wij niet herleiden tot personen.

Wij gebruiken cookies voor:

  • het bijhouden van het aantal bezoekers op onze webpagina\’s
  • het bijhouden van de tijdsduur die elke bezoeker doorbrengt op onze webpagina’s, bezoekers zijn niet uniek te identificeren
  • het bepalen van de volgorde waarin een bezoeker de verschillende pagina’s van onze website bezoekt
  • het beoordelen welke delen van onze site aanpassing behoeven
  • het optimaliseren van de website

Sociale Media cookies

Cookies om de inhoud van onze website te delen via social media

De artikelen en video’s die je op onze website bekijkt, kun je door middel van buttons delen via social media. Voor het functioneren van deze buttons wordt gebruik gemaakt van social media cookies van de social media partijen, zodat deze je herkennen op het moment dat je een artikel of video wilt delen.

Deze cookies maken het dus mogelijk dat

Bij Social Media sites Ingelogde gebruikers, bijvoorbeeld Twitter of Facebook, het mogelijk is sommige inhoud van onze website direct te delen op die sites. Voor de cookies die de social medianetwerken plaatsen en de mogelijke data die zij hiermee verzamelen, verwijzen wij ook naar de verklaringen die deze partijen op hun eigen websites daarover geven; zie de links hieronder. Let op dat deze verklaringen regelmatig kunnen wijzigen. NPO heeft daar geen invloed op.

  • Facebook (https://www.facebook.com/policies/cookies/)
  • Google+ / Youtube (https://policies.google.com/privacy?hl=nl)
  • Twitter (https://twitter.com/en/privacy)
  • Instagram (https://help.instagram.com/1896641480634370?ref=ig)

Cookie-instellingen aanpassen en meer informatie

De cookie-instellingen voor deze website zijn te allen tijde naar je persoonlijke voorkeur te wijzigen. De pagina waarop je deze instellingen kunt wijzigen is te bereiken via deze link Cookie instellingen. Hier is ook gedetailleerde informatie vinden over welke cookies we specifiek plaatsen.

  • Ik wil sociale media koppelingen zoals Facebook berichten en YouTube video’s kunnen zien op deze site:

    Hiermee sta je het plaatsen van cookies door sociale medianetwerken toe. Deze netwerken kunnen je volgen en je internetgedrag gebruiken voor andere doeleinden buiten de NPO om.