Houdini Hoekstra en de KLM corona miljarden

Ineens kwam minister Hoekstra met nieuwe eisen en de bonden moesten tekenen bij het kruisje, binnen 24 uur. Houdini-Hoekstra had ineens heel veel meer noten op z'n zang. En dan, vlak voor de afgrond, moest dat even snel geregeld worden. Een ultieme overvaltechniek, waarbij de bonden volgens verhalen uit de wandelgangen onder druk werden gezet door een meesterzet van Houdini-Hoekstra en de directie van de KLM.

Ik weet het niet natuurlijk, want ik zat er niet bij, maar je hoort wel eens wat. Wat ik wel weet, is dat de sfeer in de KLM-familie al flink verziekt was. Ik hoorde dat de pilotenbond VNV al leuke douceurtjes voor haar leden had geregeld. De jongens en meiden van het grondpersoneel en onderhoud konden dat niet echt waarderen. Die staan voor 11.57 bruto op de rol en niet voor twee ton per jaar.

Draagvlak omver

Piloten hebben met hun vakbond VNV het draagvlak voor KLM personeel in het land in recordtempo omver geholpen. Terecht dat ze een emmer water over zich heen kregen.

Toch kan ik mij zeer goed voorstellen dat je als vakbond niet zomaar tekent bij het kruisje als de minister en de directie van KLM kennelijk hebben gemorreld aan de afspraken. Dat moet je niet doen. Onderweg morrelen aan de regels heet op straat vals spelen. Ik weet niet hoe dat heet als je met het mes op tafel een bedrijf als KLM moet redden, maar netjes is het niet.

Verdubbelen in 24 uur

Minister Hoekstra had al eerder piketpaaltjes geslagen en gezegd dat piloten zeker 20 procent moesten inleveren en grondpersoneel vijf procent. Dat is natuurlijk lekker onderhandelen voor een werkgever. Maar als je 24 uur geeft om de looptijd van die korting te verdubbelen en verder lekker de komende vijf jaar je mond moet houden als vakbond, tsja, dat is een vreemd verhaal. Dan kun je als vakbond wel met pensioen.

Stoer doen

Hoekstra en de directie van KLM gingen stoer doen. De geheime afspraken die er waren lagen gevoelig voor de beurswaarde van KLM. Ach, laten we even kijken wat die waarde nu is: het aandeel Airfrance-KLM sloot op 3,08. Daar valt weinig meer aan te verknoeien, met die zogenaamde beursgevoelige informatie. Bovendien, ongeveer elke vliegtuigmaatschappij in de wereld staat aan de grond en een lening van een paar miljard dat is natuurlijk geen beursgevoelige informatie.

Minister Hoekstra ging op ramkoers. Toen de vakbonden VNV en FNV dat niet pikten dook hij gauw weg en zei hij dat hij teleurgesteld was en dat het een zaak tussen werknemers en werkgever was. De andere bonden die wel getekend hadden gaf hij een pluim. Zij tekenden bij zijn kruisje, dus zij waren natuurlijk wel goed.

Twee ton per jaar of 11, 57 bruto per uur

Waarom veranderden de minister en de directie van KLM ineens de spelregels? Tuurlijk, piloten kunnen wel 20 procent inleveren. Sorry, daar ben ik wat ongenuanceerd in. Ik zou die uitdaging wel eens aan willen gaan. Twintig procent inleveren van 200.000 euro. Kijken of het lukt.

Maar bagagemedewerkers die bij KLM 11, 57 bruto per uur verdienen vijf jaar op de nullijn houden? Dat is een ander verhaal. De FNV hield haar poot stijf en haalde betere voorwaarden binnen. De VNV deed andere dingen, daar gaat het verder nu niet over, maar slim was het niet.

Zere plek

Ik wil eigenlijk als belastingbetaler ook wel weten wat er door de directie van KLM en minister Hoekstra is afgesproken. Tenslotte ben ik door Hoekstra al aandeelhouder, als belastingbetaler. En nu leen ik ook nog geld! Wij staan met miljarden klaar en helpen een bedrijf als KLM. Terecht!

Pokeren met onze miljarden, maar niet de voorwaarden bekend maken, want dan komt de beursgevoeligheid in het geding. Vreemd, maar ik zal het wel weer verkeerd zien. Afgelopen dinsdag moest minister Hoekstra naar de Tweede Kamer komen. Henk Nijboer van de PvdA wees op de zere plek.

Geëscaleerd

De voorwaarden voor staatssteun bij KLM waren duidelijk. Hoe kan het dan op het laatste moment zo zijn geëscaleerd? Had de minister de spanning in het bedrijf, die nu overal voelbaar is niet eerder kunnen voorkomen, vroeg Nijboer. Soms is een vraag genoeg en hoef je het antwoord niet eens te horen. Zonder enige vorm van gevoel ging de minister over op een antwoord dat een consultant bij McKinsey misschien geeft, maar niet een minister van ons land.

Kriegel

Ik word altijd kriegel van politici die doen alsof een land een bedrijf is en moest ineens denken aan dingen die ik hoorde over Hoekstra in de wandelgangen. Hij wil altijd gelijk krijgen en overal waar hij bezig is komt ruzie. In Europa kunnen ze zijn bloed wel drinken. Op de lange termijn heb je elkaar nodig, dus daar moet je mee oppassen, lijkt mij. Ik weet niet of het waar is, maar ik moest er ineens aan denken.

Ik keek naar Hoekstra die een woordenbrij produceerde in de Tweede Kamer. U kunt ze nalezen in de handelingen. Mijn oogleden werden zwaar. De minister heeft een mooi stemgeluid, maar dat is het dan ook wel! De vraag van Henk Nijboer echode na; had de minister die spanning bij KLM kunnen voorkomen? Heeft hij met z'n geheime beursgevoelige directieonderonsjes de sfeer in het bedrijf vergooid?

U weet het, sfeer komt te voet en gaat te paard. Ik had niet het idee dat de minister echt antwoord gaf op die vraag, maar wat ik zeg, soms is de vraag stellen meer dan genoeg!

Urs Klaver is politiek journalist voor De Nieuws BV

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.