Column: We krijgen een kabinet!

In de app ‘Debat Gemist’ kun je volgen wat er met moties gebeurd is. Via een handig stoplichtsysteem kun je zien wie voor- of tegenstemde. De populairste moties van dit moment zijn diegenen waarin een Kamerlid probeert alvast iets te regelen waarover de onderhandelende partijen nog moeten praten: dingen als extra geld voor leraren of de politie het afschaffen van bonussen en het vaderschapsverlof. Succes gegarandeerd, want de onderhandelaars kunnen niet voor zo’n motie stemmen, omdat ze voor ze het weten alvast met de Tweede Kamer een regeerakkoord geschreven hebben.

Pesterijtjes en succesjes

Maar het begint ook een beetje vermoeiend te worden. We weten het nu inmiddels wel, dat de oppositie tempo wil maken en we snappen stiekem ook heus wel dat die partijen die bij Schippers, Tjeenk Willink of Zalm zitten nog even tijd nodig hebben. Maar hoe langer de formatie duurt, hoe urgenter het wordt om toch echt problemen op te gaan lossen. En dus proberen de andere partijen steeds creatiever te worden en hebben ze nu zo af en toe succes. Zo werd er geld geregeld voor de ouderenzorg, en wist de PvdA een meerderheid te krijgen voor het uitbreiden van het vaderschapsverlof.

Recalcitrante Kamer

Dat laatste was opvallend. Het vaderschapsverlof -al toegezegd door vice-premier Asscher- werd niet verder uitgewerkt, omdat het kabinet demissionair was. Maar vorige week zag een partijgenoot van Asscher zijn kans schoon. Het motorblok was even in zijn eentje: de ChristenUnie zat nog niet aan de onderhandelingstafel en de Kamer was de grote mond van de andere drie een beetje zat. VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra had zich tegen de NOS laten ontvallen: “we rule this country” en de Kamer dacht: “dat zullen we nog wel eens zien!”.

Het is tekenend voor het humeur in ons parlement op dit moment. De heren Rutte, Pechtold en Buma verklaren de een na de ander voor gek dat ze niet met hen willen regeren: GroenLinks is naïef en onrealistisch, de SP blijft aan de zijlijn staan, de PvdA neemt zijn verantwoordelijkheid niet. En de PVV hoeven ze ook niet te vriend te houden, dus zo langzamerhand is er een grote groep Kamerleden klaar met wachten tot het de heren behaagt een partij door de mangel te halen en te laten tekenen bij het kruisje.

Dus gaan ze op zoek naar nieuwe manieren om toch het land te regeren. En daarvoor zit ineens één persoon in een ideale positie: de grote verliezer van de afgelopen verkiezingen Lodewijk Asscher, ook wel de vice-premier. Asscher liet zich gisteren ineens gelden in de discussie over extra loon en koopkracht. Hij tekent niet voor een begroting waarin de leraren in het basisonderwijs er niet op vooruitgaan en de koopkracht niet gerepareerd wordt. Hoognodig, vinden allerlei onverdachte kennisinstituten , dus inhoudelijk is het geen rare opvatting voor een Minister van Werk. Maar de Drie Onderhandelaars reageerden furieus. Als Asscher dit wil regelen, moet hij maar met hen gaan onderhandelen. Of beter nog: dan had hij het de afgelopen vier jaar ook wel kunnen regelen.

Kruipolie voor het motorblok

Helemaal terecht natuurlijk, en er is zeker wel wat af te dingen op Asschers plotselinge tournure. En wat ook niet helpt is dat zijn partijgenoot en collega-minister Jet Bussemaker eerder nog zei dat er echt geen geld is voor die salarissen. Maar vanuit het perspectief van de oppositiepoliticus Lodewijk Asscher was het een uitstekende manoeuvre. Als de onderhandelende partijen hun meerderheid gebruiken om alle lopende onderwerpen te blokkeren, dan mag Asscher ook zijn machtsmiddelen inzetten. Moeten ze maar een beetje opschieten daar, met die onderhandelingen.

Want dat is eigenlijk wat er gebeurd is afgelopen dinsdag: Lodewijk Asscher gaf de formatie een deadline mee. Vóór Prinsjesdag moet dit nieuwe kabinet op het bordes staan, anders valt het demissionaire kabinet. Misschien gewoon de kruipolie die het motorblok nodig had?