'Wilders scoort hoog op de schaal van onwaarachtigheid'

Er zijn ook mensen die onwaarheden spreken terwijl zij zeer wel weten dat het hier leugens betreft. Zij spreken dus bewust onwaarheid en zijn dus onwaarachtig. Deze mensen verdienen zonder enige twijfel een speciaal plekje in de hel.

Voorbeelden van bewuste en derhalve onwaarachtige leugenaars zijn overal te vinden en helaas ook in de politiek te vinden. In de Verenigde Staten rijgt Donald Trump de ene leugen aan de ander. Hij doet dat met zoveel overgave dat geen fact-checker het nog bij kan houden. Trump is zich ook volledig bewust van het feit dat hij voortdurend leugens verspreidt. Die leugens zet hij in om de aandacht af te leiden van zaken die beter verborgen kunnen blijven. Zo heeft hij nogal wat steken laten vallen bij zijn aanpak van corona. Ook de afhankelijkheid van het Trump empire van Russisch geld, waardoor hij Poetin niet te veel voor de voeten kan lopen, dient niet het nieuws te beheersen.

In ons land kennen wij ook een politicus die de kunst van de onwaarachtigheid tot in de finesses beheerst. Nu denkt u vast aan Thierry Baudet maar ik vrees dat deze politicus echt gelooft in wat hij zegt. Baudet zegt niet dat hij Trump een geweldige president vindt in de hoop dat Pete Hoekstra een fundraising voor zijn partij organiseert maar omdat hij dat echt vindt. Ik vrees dat hij eveneens gefascineerd is door het boreale geklets van reactionaire denkers. Baudet is waarachtig in zijn fascinatie voor het ancien regime.

Geert Wilders scoort veel hoger op de schaal van onwaarachtigheid. Men kan moslims natuurlijk niet scheiden van hun geloof maar Geert hield vroeger vol dat dit wel kon. 'Met moslims is niets mis maar met de islam wel' zei hij jaren geleden. Een standpunt dat de rechter comfortabel op afstand houdt. Kritisch op de leer maar niet het individu over een kam scheren. Vervolgens volgen er insinuaties die wel degelijk veralgemeniseren. 'De koran is een vreselijk boek en moet verboden worden'. Moslima's die hoofddoeken dragen dienen een 'kopvoddentaks' te betalen. Het aantal Marokkanen dient af te nemen en Wilders zal dat wel even regelen. Hij weet natuurlijk dat deze houding de radicalisering onder moslims alleen maar aanwakkert maar dat kan hem kennelijk geen bal schelen. Kennelijk zit zijn bezorgdheid over radicalisering niet zo diep.

De pandemie is niet zachtzinnig omgegaan met autoritaire leiders. Bolsonaro, Trump en Poetin lieten heel wat steken vallen. Xi in China in het begin zeker ook. Ook Wilders komt er niet goed uit. In het begin van de pandemie verweet hij de regering te laat en te weinig maatregelen te nemen om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Tijdens de huidige tweede golf vindt hij echter allerlei maatregelen bizar en onnodig. Consistentie is kennelijk niet zijn forte. Het opportunisme druipt ervan af.

En zo is er nog meer onwaarachtigheid. Tot nu toe heeft Wilders zich altijd als een democraat gepresenteerd. Sterker nog, hij is een groot voorstander van directe democratie. Hij heeft zich wel eens positief uitgelaten over Poetin maar direct na het neerschieten van de MH17 nam hij geen uitnodigingen meer aan van het Russische propaganda kanaal Russia Today. Voor deze vreselijke gebeurtenis verscheen hij maar al te graag op dit kanaal om als 'nuttige idioot' zijn afkeer van Brussel te etaleren. Poetin is een groot liefhebber van westerse politici die hem bijstaan om de eenheid van het Westen te ondermijnen.

Tijdens de laatste Algemene Beschouwingen liet Wilders zich ontvallen dat hij een groot bewonderaar is van de Hongaarse premier Victor Orban die niet bekend staat om zijn liefde voor de liberale democratie en rechtsstaat. "Ik sta liever met Victor Orban op de foto dan met u, meneer Jetten", beet hij de fractievoorzitter van D66 toe. Hij had deze zomer Orban opgezocht en via twitter laten weten dat Victor een 'geweldig politicus' is. Om zijn woorden kracht bij te zetten volgde er nog een foto waarop Geert en Victor samen grijnzen.

Nu is het van tweeën een. Of men is democraat en verwijt Orban ondermijning van de rechtsstaat, of men is geen democraat en noemt Orban een geweldig politicus. Wat niet kan is tegelijkertijd democratie een warm hart toe te dragen en Orban te omarmen. En dat is precies wat Wilders doet. Het is de taak van de Nederlandse politiek om deze onwaarachtigheid aan de kaak te stellen.

Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Wilders lardeert zijn verhaal immers expres met onwaarheden en halve waarheden in de hoop voldoende interventies uit te lokken waardoor hij zijn spreektijd kan verviervoudigen. Om deze reden kozen sommige politici er in het verleden vaak voor om hem niet te interrumperen. Ook omdat Wilders nooit ingaat op een interruptie en gewoon aan zijn verhaal vasthoudt en de ander als dwaas wegzet.

Het non-interventiebeginsel doet echter de waarachtigheid van de politiek tekort. Het kan niet zo zijn dat alle onwaarheden en halve waarheden zonder commentaar de ether worden in geslingerd. Maar ja hoe moet je dit dan aanpakken?

Rob Jetten probeerde het door Wilders weg te zetten als de Orban van de Lage Landen. Dat is een begin maar het kan misschien effectiever:

'Geachte Heer Wilders, ik begrijp dat u overloopt van bewondering voor de Hongaarse premier Orban. Betekent dit dat u net als Orban een universiteit in Nederland zou willen sluiten? Of dat u net als Orban partijgenoten zou willen aanstellen als rechters? Of Europese gelden zou willen doorsluizen naar bevriende ondernemers? Of LBTG vrije zones in Nederland wil inrichten?'

Wilders zal deze vragen natuurlijk willen ontwijken maar dat mag men niet laten gebeuren. Nu Wilders zich ontpopt als een bewonderaar van een autoritaire leider is het belachelijk maken van zijn ideeën immers makkelijker dan ooit tevoren. Vroeger kon men Wilders niet van fascisme betichten omdat hij altijd opkwam voor democratie en voor homo’s. Door zijn flirt met autoritaire leiders als Orban zal dat debat weer oplaaien.

Zijn electorale succes zal nog wel even aanhouden in de huidige gepolariseerde en feitenvrije tijden. De harde kern van zijn achterban blijft hem sowieso trouw. Wilders heeft bovendien het geluk dat Baudet de kunst van het oppositie voeren nog steeds niet onder de knie heeft.

Toch is er wat veranderd. Het valt steeds meer mensen op dat hij tijdens een debat zelden een antwoord geeft op hem onwelgevallige vragen. Zijn opportunisme in het pandemie debat wekt ergernis. Met zijn geflirt met Orban vervreemdt hij potentiële kiezers van zijn partij. Uit het recente Clingendael onderzoek blijkt dat een grote meerderheid van de Nederlanders voor Europese samenwerking is, Wilders is daar echter tegen. Wilders lijkt steeds minder aansluiting te vinden bij de tijdgeest.

Wilders haalt vast zijn pensioen nog in de Tweede Kamer maar als straks een achterneefje hem vraagt wat hij nu eigenlijk bereikt heeft zal hij toch even moeten nadenken. Is anderhalf jaar gedoogsteun aan Rutte I niet een heel magere score oom Geert?