Neymars Megatransfer is Pure Politiek

Donderdagmiddag. Een vertegenwoordiger van Neymar levert een cheque van 222 miljoen euro in bij het bestuur van Barcelona. Met die recordtransactie is de Braziliaanse voetballer een vrij man. De overgang naar Paris Saint Germain is een formaliteit.

In de media wordt ondertussen het morele failliet van de voetbalwereld besproken. Experts, analisten en liefhebbers vertellen dat het voetbal definitief is doorgedraaid. In Spanje wijzen ze kwaad naar Nasser Al-Khalaïfi en Qatar. Hij zou Neymar bij Barcelona hebben weggekocht als wraakactie. Omdat Barcelona niet langer met Qatar Airways als shirtsponsor speelt, hebben de rijke rancuneuze arabieren hem naar hun eigen club (PSG) gehaald.

Je gaat het pas zien als je het door hebt

Allemaal zijn het logische verklaringen, maar ze kloppen niet. Wie wil begrijpen waarom een 25-jarige jongen uit Brazilië een man van 500 miljoen euro is geworden, moet een stap achteruit doen en speelveld overzien. Om Cruijff te citeren: “Je gaat het pas zien, als je het doorhebt.” En in dit geval moet je geen verstand van voetbal hebben, maar van geopolitiek en van Qatar.

Qatar is namelijk de eigenaar van de voetbalclub Paris Saint Germain. Via de investeringsmaatschappij Qatar Sports Investments werd de club in 2012 aangekocht. Daarmee werd de populaire maar verarmde Parijse club terug op het internationale hoofdtoneel geduwd. Voor honderden miljoenen werden grote spelers aangetrokken. Die aankoop was geen speeltje of liefdadigheid, maar een diplomatieke strategie. Met PSG kocht Qatar soft power, invloed.

Burenruzie

Dat zit zo. Het kleine Qatar is weliswaar een van de rijkste staten ter wereld. Het heeft ook gigantische problemen. De Qatari houden er een interessant buitenlands beleid op na. Ze zijn een betrouwbare partner van het westen en leveren belangrijke militaire bases. Tegelijkertijd steunen ze bijvoorbeeld de moslimbroederschap, Hamas en verscheidene andere terroristische organisaties. Daarnaast is het Qatar dat met Al-Jazeera via de schotel in de huiskamers van de Saudi, Bahreini en Egyptenaren binnendringt met kritische journalistiek over de leiders van die landen. En dat zit de -veel grotere- buren behoorlijk dwars.

Sterker nog, de afgelopen maanden is die Arabische irritatie uitgegroeid tot een regelrecht conflict. In Jemen wordt bijvoorbeeld een proxy-oorlog met Saudi-Arabië uitgevochten. Ook wordt Qatar al enkele weken geboycot door de buurlanden. En dat doet pijn, want behalve olie en gas wordt alles geïmporteerd. En deze crisis heeft direct met Paris Saint Germain en Neymar te maken.

Wie niet sterk is moet slim zijn

Het kleine Emiraat zag deze bui namelijk al jaren hangen. Het land heeft weliswaar een gigantische financiële slagkracht, ze zijn piepklein. Met slechts 1,8 miljoen inwoners is het internationaal gezien zeer kwetsbaar. En wie niet sterk is moet slim zijn en het liefst een paar stoere vrienden hebben.

Daarom is enorm geïnvesteerd in soft power en public relations. Bijvoorbeeld met de aankoop van PSG en het binnenhalen van het wereldkampioenschap voetbal in 2022. Het idee achter die investeringen is buitenlandse vrienden maken. Ze laten zien; we zijn net als jullie. Wij zijn geen religieuze mafketels als de Saudi’s, maar sympathieke kerels die van voetbal houden. Zo hopen ze diplomatieke goodwill te kweken en een logische bondgenoot voor het westen te zijn.

Nu de Qatar crisis meer voortduurt is het tijd voor een nieuw signaal. Voor een teken van leven. En dat teken heet Neymar. Door een astronomisch bedrag neer te leggen voor zijn transfer laten de Qatari zien: “We zijn er nog! Die boycot doet ons niets!” Een sterk statement. En zo bezien is die 500 miljoen aan transferkosten en salaris voor Neymar eigenlijk een koopje. Het heeft alleen niets met voetbal te maken.

David van der Wilde is politiek redacteur voor De Nieuws BV