Een rustig jaar voor Rutte III?

In Italië dondert de regering in elkaar, Duitsland maakt zich op voor een recessie en het Verenigd Koninkrijk worstelt zich naar een al dan niet harde brexit. Terwijl de wereld in steeds woeliger water terecht komt, lijkt het bestaan van Rutte III relaxter dan ooit.

Het zomerse samenzijn in Oisterwijk was daarmee misschien wel meer dan een relaxed fotomoment. Je zou het zelfs als symbolische scene kunnen zien. De vrijetijdskleding, de vrolijke gezichten en het aangename weer bij het luxe hotel Bos & Ven weerspiegelden de situatie waarin dit kabinet verkeert.

Het gaat uitstekend met deze club. Moeilijke dossiers als de pensioenen en het klimaatakkoord zijn al voor de zomer opgelost. Financieel heeft Nederland niet te klagen. Het gaat zelfs zo goed dat ‘gratis’ geld lenen inmiddels een reële mogelijkheid is geworden. Ook staan dit jaar geen verkiezingen op de agenda en is met de chaos bij het Forum voor Democratie de grootste angst voor Baudet verdwenen.

Stikstofstrop

Natuurlijk is deze coalitie niet helemaal vrij van zorgen. De stikstofstrop die de Raad van State veroorzaakte is een onvoorziene tegenvaller. Naar goed Haags gebruik is de zaak voor nu gedepolitiseerd. De naam van Remkes werd uit de grabbelton van voormalig ministers getrokken en volgende maand moet hij met een elegante oplossing komen. Althans, daar wordt op gehoopt.

Toch kunnen zowel de VVD als D66 het niet laten al met eigen plannen op de proppen te komen. Zo wil VVD-er Arne Weverling dat de huidige inrichting van natuurgebieden onder de loep wordt gelegd. Tjeerd de Groot (D66) zoekt het juist bij de boeren, hij wil de veestapel inkrimpen.

Profileringsdrang

Natuurlijk zullen beide heren water bij de wijn doen. Coalities worden immers door compromissen op de been gehouden. Struikelen over stikstof kan, maar het zou mij verbazen als het daartoe komt. Het dossier laat vooral zien waar de gevaren voor deze coalitie liggen: in profileringsdrang.

De komende maanden zullen de coalitiepartners hard werken om beter voor de dag te komen. Zo moet nu echt iedereen gaan merken dat we de financiële crisis overleefd hebben. Eindelijk moet de kernbelofte worden waargemaakt. Tegelijkertijd zullen de vier partijen ook zichzelf meer in de spotlights willen zetten.

Bedenk daarbij dat niet alleen het kabinet een fijne heidag heeft gehouden. Nu de zomer ten einde loopt steken alle fracties de koppen bij elkaar. Tijdens die teamdagen wordt meer gedaan dan vrijuit babbelen over vakanties en verwachtingen voor het komende jaar. Ook worden grote lijnen uitgezet hoe de partij op de kaart te zetten. Vaak moeten Kamerleden ook uitleggen hoe zij het komend jaar in het nieuws willen komen en worden plannen gesmeed om de kranten en camera's te lokken. En om aandacht te trekken moeten je plannen "een beetje schuren", zoals het heet.

Leidersleegte

Tel daarbij op dat bij twee van de vier coalitiepartners de vacature van partijleider nog moet worden ingevuld. Bij het CDA zullen de vice-premier en de minister van Financiën zich in de kijker willen spelen. Tegelijkertijd zal bij D66 duidelijk moeten worden of Ollongren, Jetten en Kaag daadwerkelijk de lijsttrekkersstrijd met elkaar aan gaan.

Persoonlijke of partijpolitieke geldingsdrang horen bij het Haagse leven. Normaal gesproken kunnen die profileringsmissies en coalitie-afspraken keurig naast elkaar bestaan. Het gevaar voor deze ploeg is vooral dat alles zo soepel lijkt te lopen dat een hobbel in de weg direct een wel heel grote schok kan geven.

Vergeet niet dat nog maar 8 maanden geleden volop gespeculeerd werd over de val van het kabinet. Die potentiële crisis had uiteindelijk bijzonder weinig met de inhoud te maken. Het ging vooral over de beeldvorming rondom het klimaatakkoord. Als dat tot nog toe de grootste uitdaging voor dit kabinet was, dan zeggen de gunstige weersverwachtingen voor komend jaar weinig.

David van der Wilde is politiek redacteur voor De Nieuws BV