Een tamelijk atypische kampioene

Met respect heb ik haar de afgelopen jaren op afstand gevolgd. Ik moest glimlachen toen ik ooit haar bijnam las: De zuster uit Zwolle: eigenlijk een kreet uit de jaren vijftig van de vorige eeuw toen wielrenners (rensters waren er toen nog niet) allemaal een krachtige bijnaam van het publiek meekregen.

Een bewust en evenwichtig levend mens

Ja, ze komt uit Zwolle en dat kan je licht horen. Ze is, als ik het goed heb, verpleegkundige (daar is de zuster) en ze komt uit een Christelijk huis. Ze steunt de ChristenUnie, heb ik begrepen. Allemaal zaken waar je als buitenstaander van zegt: een bewust en evenwichtig levend mens, helemaal niets mis mee. Ze is gehuwd, komt kalm over, soms zelfs zeer zeker van haar zaak, maar of dat laatste altijd het geval is als ze een grote koers moet rijden, betwijfel ik. Ze lijkt me er eentje waar het binnenste nog weleens wil opspelen: twijfel heet zoiets.

Afgelopen donderdag werd ze wereldkampioene tijdrijden, een titel die ze graag wilde. Haar prijzenkast hing al vol met allerlei medailles, maar dit exemplaar wilde ze er graag bij hebben. In haar race in Italië had ze af te rekenen met een topper uit Amerika, maar die vrouw viel en gaf op. Dan kan je zeggen: wat een mazzel voor Van der Breggen, want ze lag, op het moment dat de Amerikaanse Chloé Dygert viel een knap stukje achter. Topsport is keihard, door de een haar val, kan de ander naar het bal.

Puur

Van der Breggen had evenwel iets bedacht dat me opviel. Ze wenste deze koers niet op de hoogte te worden gebracht over haar tussentijden en hoe die zich verhielden tot de tijden van de andere dames. Ik las twee vrijdagochtendkranten, maar uit niets werd duidelijk dat ze onderweg niets over de val van Dygert had gehoord. Of het werd niet aan haar en haar begeleiders gevraagd na afloop, of het was niet belangrijk genoeg. Ik kan me echter heel goed indenken dat haar ploegleider in een staccato zin in haar oor geroepen heeft: "Dygert is gevallen en heeft opgegeven."

Of heeft ze, Van der Breggen, helemaal zonder oortjes gereden en is dat haar pure vorm van aan sport doen? Wel een interessante vraag: wist ze het wel of wist ze het niet? Ze reed in ieder geval tot het gaatje, zag ik. Dat woord: puur, past goed bij haar voorkomen en ook eigenlijk wel bij de manier waarop ze met haar sport bezig is. Puur, als puur water, pure lucht, puur leven. Als je haar ziet lopen en fietsen draagt ze iets van een bijna plechtige houding uit. Dat past dan weer bij dat pure. En er zullen mensen zijn die wijzen op haar afkomst: goed opgevoed met de bijbel in de buurt. Ook die mensen kunnen verrekte goed fietsen hoor. Dat bewijst ze al jaren achtereen.

Meer aandacht voor Dumoulin dan voor de zuster uit Zwolle

Toch. Ze werd op uiterst spectaculaire wijze Olympisch kampioene in Rio. Na de schokkende beelden van de gevallen Annemiek van Vleuten die doodstil op de weg achterbleef, was de pijlsnelle aankomst van Van der Breggen een zucht van opluchting voor het aan de televisie toekijkende Nederlandse sportpubliek. Dat heette een 'op het nippertje'-zege te zijn, maar ze was zo goed en ook zo slim om daar in Brazilië te winnen en deed zulks op bijna geraffineerde wijze. Zuur voor Van Vleuten, maar zo hard zijn de wetten van de topsport, zoals hierboven al eerder geponeerd.

Ik herinner me ook nog dat zij de eerste Nederlandse vrouw was die de Giro won. En u en ik weten nog heel goed hoe Tom Dumoulin bijna begraven werd onder schouderklopjes en verbaal eerbetoon vanwege het unieke feit dat hij de eerste Nederlander was die de Giro won. Begrijpt u waar ik heen wil? Natuurlijk. Bij Tom klonk beduidend meer tamtam dan bij Anna. Op een of andere manier staat de vrouwenwielrennerij in de slagschaduw van die van de mannen. Natuurlijk volkomen onterecht, maar wie doet daar wat aan?

Positie van vrouwensporten in Nederland

Toen 10 dagen geleden Van Vleuten in de Giro met een polsbreuk uitviel (groot nieuws in die wereld) liet het NOS Journaal wel een afbeelding zien van de mannelijke, Poolse winnaar van de die dag verreden Touretappe, maar verzuimde men het nieuwsbericht uit Italië op te nemen in de uitzending. Ik noem dat tekenend voor de positie van veel vrouwensporten in Nederland en waarschijnlijk ook over de hele wereld. En waarschijnlijk is het ook tekenend voor de manier van werken binnen de Nederlandse journalistiek.

Van der Breggen haalde een opmerkelijk feit naar boven dat ze, net als iedereen, door corona geremd was in het rijden van wedstrijden. Ze had echter veel meer kunnen trainen in die angstig stille en voor velen lege dagen van april en mei en had het plezier in het trainen teruggevonden. Hoe? Zij had nu geëxperimenteerd met haar zithouding en dat had winst opgeleverd in die vervelende dagen van toen. Ze had, omdat ze beter zat, omdat ze beter kon sturen, omdat ze zich lekkerder voelde op de fiets, weer meer plezier in het trainen gekregen. Ja, je hoort regel een van Johan Cruijff door alles heen: ieder nadeel…

Nationaal, Europees, wereld- én Olympisch kampioene

Zij, Van der Breggen, rijdt 8 jaar lang in haar sport rond en wint veel en soms groots. Je komt haar op de weg tegen, met uitslagen van over de hele wereld en ik zag ook dat ze vanaf 2017 aan het mountainbiken was geslagen. Uiteraard met succes. Had u ooit geweten dat ze de 1e, 2e, 3e, 4e, 6e en 7e etappe van de Cape Epic had gewonnen. Je vraagt je bij het lezen van die uitslag af wie in hemelsnaam de 5e etappe daar durfde te winnen. Uhhh, u heeft nog nooit van de Cape Epic gehoord? Ik ook niet, maar ik weet het nu wel: opzoeken maar… een beroemde wedstrijd in Zuid- Afrika.

Voor de rest is deze ruimte veel te beperkt haar eregalerij aan topplaatsen te vermelden en daarmee doe ik haar niet tekort: het is gewoon te veel voor de ruimte op deze site. Maar als ik u nu zeg dat ze o.a. de 1e etappe van de Healthy Ageing Tour heeft gewonnen, maakt u dat tevreden? Mij wel. Mooie naam voor een wielerkoers. Maar oké, in een lange samenvattende zin dan maar: nationaal, Europees, wereld- en Olympisch kampioene. En daar omheen allemaal klassiekers en leuke rondjes waar dan ook.

Zij die winnen blijven op de fiets

Je zou mogen stellen dat een jonge, enthousiaste televisiemedewerker naar zijn baas stapt met het voorstel een mooi, goed en leuk portret van deze atypische wielrenster te maken. Ze werd in Imola dus wereldkampioene tijdrijden. Ja oké, mede omdat haar grote tegenstandster wegviel. Maar wat is de waarde van dat voorval? Zij die winnen blijven op de fiets. Zij die vallen komen in de uitslag niet voor. Fietsen is als het keiharde leven: je moet overeind blijven en als dat niet zo is… jammer.

Anna van der Breggen heeft die ijzeren wet al een aantal maal van heel erg dichtbij meegemaakt. Je zou bijna denken aan goddelijke interventie, maar die gedachte is te populair, te eenvoudig en te gecompliceerd tezelfdertijd, en gaat dus niet op. Of?

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.