Kinderpardon is geen wraakactie

Groot was de verrassing toen CDA en D66 de handen ineen bleken te hebben geslagen in een gezamenlijk pleidooi in het Algemeen Dagblad voor een ruimhartig kinderpardon. Waar kwam die draai van het CDA toch vandaan? Om eerlijk te zijn: ook ik dacht meteen aan een oog om oog, tand om tand scenario, nadat VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff het weekend ervoor de kont tegen de krib had gegooid rond het concept-klimaatakkoord. Groot was de woede, ook of misschien wel vooral, bij het CDA. Ook volgens het AD zelf – de krant waar het kinderpardon nieuws gebracht werd – kon de timing 'moeilijk los worden gezien van de turbulente afgelopen week.'

Voelde het CDA zich nu vrij om de VVD ook maar eens tegen de haren in te strijken met een asieldossier? Maar het is niet aan Klaas Dijkhoff te danken dat de kaarten nu anders geschud zijn. Er werd achter de schermen in de weken voor kerst al langer druk gelobbyd op de CDA-burelen. Door lokale CDA’ers die doodongelukkig zijn met de landelijke lijn en partycoryfeeën als oud-justitie minister Ernst Hirsch Ballin.

De 'game changer' kwam uit eigen kring. Maar lang was het verhaal achter de schermen dat Sybrand Buma onvermurwbaar was. Vandaag schrijft het AD dat Buma zich uiteindelijk toch heeft laten overtuigen en later sloot CDA-asielwoordvoerder Madeleine Van Toorenburg zich daarbij aan. Ze was eerder "niet intrinsiek gemotiveerd om iets aan het kinderpardon te veranderen", zo gaf ze toe.

Wat ook meespeelt is dat er een CDA-congres in aankomst is waar een kinderpardon-resolutie in aantocht is. En met de provinciale verkiezingen in het vizier, liggen lokale belangen toch ook weer anders dan landelijk. De landelijke CDA-kiezer is wellicht streng op asielbeleid, de harde kern en de actieve leden in een provincie als Overijssel zitten toch weer heel anders in de wedstrijd. Uiteindelijk klopte het CDA al een week voor het klimaat-interview in de Telegraaf met Klaas Dijkhoff aan bij D66 om samen op te trekken rond het kinderpardon.

ChristenUnie

Lachende derde, of vierde eigenlijk, is de ChristenUnie. Met veel pijn en moeite tot Rutte III toegetreden. Kinderpardon-voorvechter Joel Voordewind moest met hangen en wurgen over de streep getrokken worden om binnenboord te blijven. Dat de huidige strikte kinderpardonregels die in de praktijk bijna nergens toe leiden, niet verruimd konden worden in het regeerakkoord, lag de partij vanaf het begin ‘als een steen op de maag.’ En nu zitten de vier partijen weer om tafel om te kijken of er toch wat te schuiven valt.

Ruim anderhalf jaar geleden toen de CU toetrad tot de formatie van Rutte III schreef ik een column over hoe dat toch wel dapper was van die kleine partij. De geschiedenis is niet mild voor junior coalitiepartners die vaak vermalen worden. Maar inmiddels is de CU de enige coalitiepartij die groeit in de peilingen, terwijl de anderen verlies lijden. En van de week kon de partij ook trots rondmailen dat hun ledenaantal was gegroeid tot 25.170 leden. Dat is inmiddels nog niet zo'n groot verschil met de VVD die inmiddels is afgezakt naar 25.557 leden.

De vrees voor verlies is vooralsnog niet bewaarheid. Maar de toenmalige vergelijking met de Bijbelse koningin Esther – die stelde ‘kom ik om, dan kom ik om – en vervolgens toch niet omgebracht werd – blijkt nog wel te kloppen. Niet alleen weet de CU zich te handhaven, ze zijn ook aan de winnende hand. Het afschaffen van de dividendbelasting ging overboord, het nadelige beleid voor arbeidsgehandicapten ging overboord en nu komt ook het kinderpardon in beweging. De vraag is alleen tegen welke prijs. In ruil voor een soepeler kinderpardon, en als zoenoffer voor de VVD kan het toekomstige asielbeleid nog veel en veel strenger worden.

Bertine Moenaff is politiek redacteur voor Dit is de Dag.