De Tour is verworden tot een SM spektakel

In 1995 gaf Fabio Casartelli de geest: schedelbasisfractuur, opgelopen tijdens een afdaling in de 15e etappe van de Tour. Wat langer geleden Tom Simpson. Hij stierf op de Mont Ventoux aan een hartinfarct opgelopen door de combinatie van doping, hitte en uitputting. Dat waren andere tijden, zal u zeggen. Doping ligt aan banden nu, zo lijkt het. En de verplichte helmen doen wonderen.

Zerk

Niettemin zag ik gisteren in de etappe Nantua-Chambéry een paar keer een zerk op het parcours oprijzen. Met de naam van Richie Porte erop. De medic stond over hem heen gebogen en de wereld dacht één gedachte: die is morsdood. Morsdood door een val tijdens de afdaling van de Kattenberg. Eén moment van onnadenkendheid, één stuurfout. Meer heb je niet nodig.

Elk jaar zijn er valpartijen in de Tour. In 2016 moesten Tom Dumoulin en Fabian Cancellara opgeven, Dumoulin in de 19e etappe wegens een zware crash. Op de negende dag gaf Contador het op, die al tweemaal tegen het asfalt was gegaan. Ook in 2015 moest Dumoulin opgeven, al in de derde etappe, weer door een valpartij. Maar ook Cancellara (weer) en Tony Martin moesten naar huis, allebei terwijl ze in het geel reden.

Maar deze Tour slaat alles. Etappe 1: Alejandro Valverde moet opgeven wegens een gebroken knieschijf en Ion Izagirre door een breuk in zijn wervelkolom. Een dag later geeft Luke Durbridge op wegens een blessure, ook opgelopen in die omineuze proloog. Peter Sagan werd na de koers op dag vier uit de Tour gezet. Tijdens de massasprint reed hij Mark Cavendish in hekken, die zelf op moest geven wegens een daar opgelopen gebroken schouder.

Danse macabre

En dan die afschuwelijke 9e etappe, de koninginnenrit van 2017. Het werd een danse macabre, een wedloop met de dood. Robert Gesink eruit met een gebroken onderrug, Manuele Mori met een gebroken schouderblad. En dan Geraint Thomas, hij viel uit met een gebroken sleutelbeen tijdens de afdaling van de Col de la Biche.

Maar iedereen keek vooral naar Richie Porte, die tijdens de afdaling van de Mont du Chat zichzelf en Daniel Martin van de fiets afreed. Martin kon verder, maar Porte moest afgevoerd worden naar het ziekenhuis: ook een gebroken sleutelbeen en gebroken bekken. Het is echter een wonder dat hij nog zelfstandig adem kan halen. De dood zag zijn buit al binnen, maar verloor hem op het laatste moment.

Het is geen fietsen meer wat we zien in deze Tour de France. Het is kooivechten op twee wielen. Het is een dagelijkse truth-or-dare met de dood. De renners geven de organisatie de schuld: die had een beter parcours moeten regelen. Mensen zoals u en ik geven de renners de schuld: ze hebben ook een rem, die kunnen ze gebruiken. Maar ja, als de een remt, rijdt de ander door.

Bloed, zweet en tranen, dat wil het volk zien. Het volk dat schreeuwt en jodelt aan de randen van de weg. Het volk dat juicht en brult achter zijn televisie. Het volk dat maar geen genoeg kan krijgen van kapotte renners die met zichtbare botbreuken door hun ploegmaats over de finish worden getrokken. Het volk dat verrukt rilt als we een renner voor dood op een plank gestabiliseerd in de ambulance zien dragen.

Gladiatoren

We hebben gladiatoren van ze gemaakt, van de renners. En we hebben niet genoeg aan hun zweet als ze de berg opstampen. Niet genoeg aan hun tranen als ze na 300 kilometer verliezen met 1 millimeter verschil. Bloed willen we zien, vergoten om ons, voor ons vermaak, voor ons plezier. Hoe meer bloed, hoe beter. Hoe groter het lijden, hoe groter de triomf. Vandaag Sagan, morgen Froome. Hoe hoger ze trappen, hoe dieper ze vallen.

De Tour is geen sport meer, maar een geritualiseerd SM-spektakel zonder stopwoord.

Frank G. Bosman is cultuurtheoloog en commentator bij Dit is de Dag