Waar is de rechtse oppositie als je haar nodig hebt?

Het zoemde al een tijdje rond: geld is zo goedkoop dat het kabinet het plan zou hebben opgevat een investeringsfonds in het leven te roepen. Het kabinet zou 'gratis' miljarden euro's lenen en dat in dat fonds storten. Omdat de rente zo goed als negatief is, hoeft dat bedrag op den duur niet eens helemaal terugbetaald te worden. Tel uit je winst.

Zalm-norm

Het gezoem bleek te kloppen: minister Hoekstra kondigde op Prinsjesdag aan dat zo'n fonds inderdaad wordt onderzocht. Hoekstra wist ook al te melden dat er tientallen miljarden euro’s om zullen gaan in het fonds. Wat gaat het kabinet ermee betalen? Structurele investeringen in de Nederlandse economie. En nee, de investering hoeft niet te renderen in de zin dat het geld op gaat leveren. Het gaat om het sterker maken van de Nederlandse economie op de lange termijn.

Je zou zeggen: daar wordt in het Nederlandse parlement vast even flink over gedebatteerd tijdens de Algemene Beschouwingen. Het is nogal wat: de overheidsuitgaven worden met tientallen miljarden vergroot, nota bene op het moment dat ook de Zalm-norm wordt losgelaten. Ik heb niet alles kunnen horen de afgelopen dagen, maar als ik de notulen goed gescand heb, heeft alleen SGP-leider Kees van der Staaij een paar kritische vragen gesteld over het plan. Verder stilte of enthousiasme.

Briljant

Een Jozef-fonds, doopte CU-leider Gert-Jan Segers het investeringsfonds. Kwestieus, want Jozef leende geen koren om voorbereid te zijn op zware jaren, maar spaarde het. En bewaarde het tot het echt nodig was.

Begrijp me goed, ik ben niet per se tegen een investeringsfonds. Wie weet is het briljant, maar we hebben het er niet grondig over! Ik geloof enorm in de kracht van een goed debat, op beslissende momenten. Ik zou willen dat de voors en tegens openlijk, langdurig en heftig bediscussieerd worden. Wilders was wel tegen, maar vooral omdat het geld onmiddellijk naar de gepensioneerden moet. Baudet heb ik er überhaupt niet over gehoord. Waar is de rechtse oppositie als je haar nodig hebt?

Uitputtend

De Volkskrant wist gisteren te melden dat dit soort fondsen in het verleden uiteindelijk altijd werd geplunderd werden voor korte-termijnuitgaven en dat het maar zeer de vraag is of de economie er structureel sterker van werd. Waarom debatteert ons parlement daar niet uitputtend over?

Het deed me denken aan het besluit om Nederland van het gas af te halen. Dat was ook zo'n grote beslissing waar het kabinet mee kwam en waar de linkse oppositie meteen juichend over was. Terwijl ik me echt afvraag of dat nou wijs is.

Natuurlijk moeten we in Groningen nu stoppen en het vertrouwen herstellen, maar helemaal van het gas af? Ik lees overal dat we onze energievoorziening niet voor elkaar krijgen met alleen wind en zon, dus we moeten aanvullen. En dan is gas toch een heel schone brandstof om wind- en zonne-energie aan te vullen?

Hartstochtelijk

Als 'rechtse' partijen in een kabinet 'linkse' voorstellen steunen, is er nauwelijks debat. Andersom geldt dat vast ook, maar een links kabinet dateert van voor mijn actieve herinnering, dus dat weet ik niet zeker.

Je moet maar hopen dat ze in het kabinet hartstochtelijk hebben gedebatteerd over hun plannen. Wie weet zijn de voors en tegens prima gewogen, maar mogen er dan misschien camera's in de Trêveszaal en bij het coalitieoverleg op maandagmorgen? Dan kunnen wij eenvoudige burgers de argumenten ook fatsoenlijk wegen.

Tijs van den Brink is presentator van debatprogramma Dit is de Dag.