Westen vecht met een hand op de rug tegen Russische leugens

Deze week publiceerde burgercollectief Avaaz een rapport over een onderzoek naar de honderd meeste gedeelde nepnieuwsberichten op de Facebookpagina’s van de gele hesjes-dragers. Het gaat hier om 37 video’s en 63 foto- en tekstberichten die zijn gefactcheckt door gerenommeerde Franse of buitenlandse media. De factcheck gebeurde dus niet door de overheid, maar door mediapartijen.

Nepnieuws delen

De 37 video’s op het lijstje van Avaaz werden maar liefst meer dan 42 miljoen keer bekeken. Avaaz schat dat de foto- en tekstberichten 105 miljoen keer zijn bekeken. De meest bekeken nepnieuws-post op Facebook over de gele hesjes, 4,5 miljoen keer, toonde oude foto’s van Spaanse betogers met een hoofd vol bloed. Een video van ons eigen Pegida suggereerde dat een vrouw in Nederland vanwege haar gele hesje door de politie werd ingerekend, terwijl zij zich in werkelijkheid niet kon identificeren. Nepnieuws trekt zich letterlijk niets van grenzen aan.

Helaas vertelt het rapport niet wie deze posts heeft geplaatst. Het wijst er wel op dat de video’s van de demonstraties van gele hesjes die door de staatszender Russia Today (RT) werden geplaatst, zeer goed werden bekeken. RT maakte niet alleen drie keer zoveel video’s over dit onderwerp als de Franse media, zij werden de afgelopen 5 maanden ook nog eens twee keer zoveel bekeken als de belangrijkste Franse media tezamen. Demonstranten scandeerden regelmatig: "merci RT!" De video’s van RT waren eenzijdig en partijdig.

Youtube algoritme

Om Frankrijk uit elkaar te spelen heeft Poetin dus niet eens zijn trollenleger nodig. De zender RT doet immers al zegenrijk werk. Aangezien de kwaliteit van het democratische debat gebaat is bij objectieve informatie is dit een onaangename situatie. Als de waarheid immers verduisterd wordt door een barrage van leugens kan de democratie niet goed functioneren.

De vraag is natuurlijk wat wij eraan kunnen doen. RT verbieden is in strijd met de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting. Het zou bovendien de opvatting van populisten versterken dat de kartelpolitici geen enkel middel schuwen om hun vermaledijde beleid voort te zetten.

In de VS is Youtube verplicht om aan te geven wanneer een video door een overheid gefinancierd is. Dat moeten we bij de Youtubefilmpjes van RT ook maar eens gaan doen. Het algoritme van Youtube prijst de populaire video’s van RT aan. Avaaz wil dat veranderen maar ik zou niet weten hoe dat juridisch zou kunnen.

Dwingen

Misschien zouden wij Facebook kunnen dwingen om alle gebruikers die nepnieuws over gele hesjes zagen te informeren dat het hier, na onderzoek van gerenommeerde media, om fake news handelde. Het is echter nog maar de vraag of het veel zal helpen. Mensen hebben immers een ideologisch filter dat onwelgevallige informatie tegenhoudt.

We staan dus eigenlijk met lege handen, terwijl in ons land de verkiezingen voor de Provinciale Staten en de Europese verkiezingen voor de deur staan. Thierry Baudet nodigde vorig jaar de Brit John Laughland uit op een FD congres. Hij bejubelde Baudets rol bij het Oekraine referendum en zijn pro Nexit standpunt. Veelzeggend is ook dat Laughland een geziene gast is bij RT en werkt bij een door Rusland gefinancierde denktank in Parijs.

Er is meer dan genoeg reden om de verkiezingscampagnes van Forum eens goed te bestuderen. Ik geloof geen moment dat Thierry geld van de Russen krijgt, maar ik vraag mij af waarom zijn standpunten opvallend vaak overeenkomen met die van de Russische propaganda. Ook Poetin wees immers het associatieverdrag van de EU met Oekraïne af wn hij is net als Baudet een groot voorstander van Brexit en Nexit. Er is dus alle reden om Baudet kritisch te blijven volgen.

In het vrije Westen is censuur uit den boze. Poetin heeft er minder moeite mee. Rusland nam onlangs een wet aan die censuur mogelijk maakt. Zo vecht het Westen met een hand op de rug tegen de Russische leugens.

Arend Jan Boekestijn is oud-VVD Kamerlid en commentator bij Dit is de dag.