'Bosma en Baudet shoppen in geschiedenis Zuid-Afrika'

'De geschiedenis is als een echoput wie haar aanroept krijgt zijn eigen mening als antwoord terug', schreef de grote historicus Ernst Kossmann 4 decennia geleden. De geschiedenis is immers zo rijk dat men voor veel opvattingen argumenten in het verleden kan vinden. Geschiedschrijving is met andere woorden een debat zonder einde, maar dat betekent niet dat men zich geheel kan loszingen van historische feiten.

Dat laatste gebeurt echter soms wel als politici historische argumenten gebruiken om hun politieke programma te onderbouwen. Zo probeerde het PVV-kamerlid Martin Bosma enige jaren geleden zijn aanval op de multiculturele samenleving kracht bij te zetten met een eenzijdige interpretatie van de geschiedenis van Zuid-Afrika.

Onlangs kondigde zijn collega van Forum voor Democratie, Thierry Baudet, eveneens aan in de Zuid-Afrikaanse geschiedenis te gaan shoppen en een recht op terugkeer van witte Afrikanen te bepleiten.

Merkwaardig boek

Martin Bosma publiceerde in 2015 een merkwaardig boek met de titel Minderheid in eigen land. Hoe progressieve strijd ontaardt in genocide en ANC-apartheid. In dit boek hekelt Bosma de Nederlandse politici die zich zeer betrokken voelden met de strijd tegen de apartheid. Bosma acht deze steun naïef, omdat het ANC zich op het regeringspluche heeft ontpopt als een partij die een omgekeerde apartheid nastreeft, waarin de witte bevolking dus gediscrimineerd wordt door de zwarte.

De gelijkstelling van de oude apartheid met de vermeende nieuwe doet wel even naar adem happen. Er is veel aan te merken op het corrupte ANC-regime, maar de stelling dat de positieve discriminatie vandaag de dag gelijk kan worden gesteld met de apartheid vroeger is wel heel kras. ANC biedt bij landonteigeningen van witte boeren financiële compensatie aan terwijl de zwarte bevolking onder apartheid überhaupt nauwelijks bezittingen bezaten, laat staan dat er sprake was van compensatie.

Het valt ook op dat Bosma de lange en wrede voorgeschiedenis van het oude apartheidsregime niet in verband brengt met de wens van het ANC om op te komen voor de zwarte meerderheid.

Zwart afschilderen

Bosma doet er alles aan om het ANC zo zwart mogelijk af te schilderen. Het zijn communisten die geweld niet schuwen. Nergens probeert hij zich te verplaatsen in de lastige situatie waarin het ANC zich bevond in Zuid-Afrika. Hij is ook opvallend stil over de wrede wijze waarop het apartheidsregime de zwarte bevolking en het ANC heeft behandeld alsmede de indrukwekkende verzoeningspogingen van Mandela toen hij regeringsverantwoordelijkheid verwierf.

In een eerdere versie probeerde hij ook nog Nelson Mandela zwart te maken maar die passage mocht hij van Geert Wilders niet publiceren. Bosma heeft een grote mond, maar als de grote blonde leider onraad ruikt moet hij kennelijk inbinden.

Tegenover het wrede en bloeddorstige ANC plaatst hij een idyllisch beeld van de Afrikaners. Het waren lieve mensen die een taal ontwikkelden die nauw is gelieerd aan het Nederlands. Zij werden aan het einde van de 19e eeuw hartstochtelijk gesteund door Nederlanders toen de Engelsen amok maakten. Hij beschrijft ook hoe zij leden onder de wreedheid van de zwarte bevolking.

Over de uitbuiting van de Khoi aan de Kaap of de afslachting van de San is hij minder mededeelzaam. Alleen terloops licht hij de lezer in 'dat er ook slachtoffers vielen bij botsingen met de blanken'.

Politiek traktaat

Zelfs voor Bosma is de apartheid van de Nasionale Partij immoreel en verwerpelijk, maar hij relativeert die kwalificatie tegelijkertijd. De Britten dragen immers deel van de schuld. Mahatma Gandhi kon volgens hem goed met apartheid leven, zolang het maar niet om Indiërs ging. Bovendien was tijdens apartheid het onderwijs excellent, de gezondheidszorg top en de criminaliteit laag. Bij Mussolini krijgen we ook altijd te horen dat de treinen op tijd reden, zullen we maar zeggen.

Op basis van deze eenzijdige gedachtekronkels komt Bosma tot de stelling dat in Zuid-Afrika de witte minderheid weinig te verwachten heeft van het regime van de zwarte meerderheid. Met deze donkere voorspelling probeert hij de witte Nederlander te waarschuwen dat hen hetzelfde lot wacht als de Nederlandse regering weigert de grenzen te sluiten.

De argumentatie in zijn boek staat geheel ten dienste van het PVV-programma. Het handelt hier niet om geschiedschrijving maar om een politiek traktaat.

Witwassen

Ik heb geen enkele behoefte om het huidige beleid van het ANC te verdedigen. De moorden op boeren in Zuid-Afrika zijn verschrikkelijk. De ontstellende corruptie van het ANC, de misdaad en verkrachtingen zijn allang niet meer goed te praten met een verwijzing naar de apartheid. Wat Bosma hier echter doet is het witwassen van de Afrikaners. Hij doet net alsof de Afrikaners aankwamen in een leeg land waar zij nauwelijks mensen aantroffen.

Toen die ontmoetingen wel tot stand kwamen hebben de Afrikaners volgens Bosma de Afrikaanse stammen scholen, winkels en ziekenhuizen geschonken en rechtstatelijke beginselen bijgebracht. In werkelijkheid werden die stammen van hun land verdreven, moesten zij werken op een plantage, of later in de mijnen, onder de meest vreselijke omstandigheden.

Martin Bosma is een gemankeerde sociaal democraat die meent dat na Drees de rechten van de arbeiders zijn uitverkocht aan de allochtonen. Het is een opmerkelijke positie voor een politicoloog die een tijdje mocht studeren aan de beroemde School of Social Research in New York, waar zo veel wetenschappers die voor Hitler moesten vluchten een veilig heenkomen vonden.

Hannah Arendt, zelf gevlucht uit Duitsland, zou met ontzetting hebben vastgesteld dat Bosma’s kritiek op het ANC ten dienste staat van een aanval op de multiculturele samenleving en een poging om godsdienstvrijheid te beperken tot niet-moslims.

Recht op terugkeer

Ook Thierry Baudet heeft de electorale potentie van het thema Zuid-Afrika ontdekt. Op 15 april twitterde: 'Binnenkort weer op reis: naar Zuid Afrika, om al het moois te bewonderen dat we daar hebben gerealiseerd, om de banden met onze oude landgenoten te herstellen, om een recht op terugkeer te organiseren en om te zien wat nog te behouden en beschermen valt van alles wat ooit was...'

De electorale marketeer heeft weer een nieuw thema gevonden waar hij wat stemmen mee kan winnen. Met Brussel bashen, Corona ontkennen en Putin verstehen heeft hij acht zetels opgehaald. Misschien kan het recht op terugkeer voor de Zuid Afrikaanse boer nog een extra zetel opleveren.

Hij heeft voor deze operatie het nieuwe Kamerlid Simone Kerseboom aangetrokken die aan de Rhodes Universiteit in Zuid Afrika haar proefschrift heeft verdedigd over de nationale mythen waarop het huidige regime zich beroept. Kerseboom tapt uit hetzelfde vaatje als Baudet. De historisch gegroeide ongelijkheden in Zuid-Afrika krijgen nauwelijks aandacht terwijl de wandaden van het huidige regime uitvoerig worden beschreven. De aanval op de multiculturele samenleving is nog slechts een kwestie van tijd.

Het is allemaal van een grote treurigheid. Kritiek op het ANC regime is volkomen gerechtvaardigd maar dient niet gepaard te gaan met minimale aandacht voor het wrede en volstrekt onacceptabele apartheidsregime. Het instrumentele gebruik van de befaamde 'Plaasmoorden' (moorden op boerderijen waarbij de slachtoffers in de overgrote meerderheid rijke blanke boeren zijn) om onze eigen multiculturele samenleving verder onder druk te zetten is weerzinwekkend. Dergelijke praktijken leiden er alleen maar toe dat voorstellen om minderheden uit te sluiten van de rechtsstaat salonfähiger worden.

Plaasmoorde

Het Vlaams belang in België heeft dit thema al eerder ontdekt. In deze kringen wordt gesproken over een 'witte genocide', een term die in allerlei samenzweringstheorieën telkens weer opduikt. Donald Trump flirtte ermee en stuurde Pompei naar Zuid-Afrika om polshoogte te nemen. Ook Fox-hosts lustten er wel pap van.

Er bestaan in Zuid-Afrika over de Plaasmoorde geen betrouwbare statistieken. Wat wij wel weten is dat Zuid-Afrika zeer hoge criminaliteitscijfers kent. Volgens de statistieken van de politie werden er in 2019 21.325 mensen vermoord, waaronder 49 witte boeren. Dat is veel minder dan 1 procent, terwijl de witte minderheid 9 procent van de bevolking uitmaakt. Verreweg de meeste slachtoffers vinden plaats onder de zwarte bevolking. De term genocide is volstrekt misplaatst.

En dan nog iets. Witte boeren bezitten 70 procent van de private boerderijen. Een flink deel van dat land werd generaties geleden door Afrikaners geconfisqueerd van Afrikaanse stammen. Dit alles rechtvaardigt de Plaasmoorde noch onteigening zonder financiële compensatie. Het is echter wel precies deze historische context die de opstellers van de samenzweringstheorieën ons willen doen vergeten.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.