Prada en Picasso's: dit kun je allemaal kopen op designerveilingen van afgepakte criminele goederen

In 1993 voerde kabinet Lubbers III al de 'plukze-wetgeving' in, waarin het nog makkelijker werd om geld en goederen van criminelen af te pakken. In 2023 nam het OM aan 363 miljoen euro in beslag van mensen met duistere zaakjes. "Het is vijftig procent meer dan het jaar daarvoor, dus dat is mooi", vertelt Anita van Dis, Landelijk Coördinator Afpakken bij het OM.

Ondanks de stijgende lijn is het bedrag nog een schijntje vergeleken met het totaalbedrag aan crimineel geld dat wordt witgewassen in Nederland. Geschat wordt een bedrag van ongeveer 16 miljard euro. Bovendien vloeit al dat geld dat is afgepakt ook niet direct terug richting de staatskas, legt Van Dis uit. "Met beslag leggen pakken we het in feite van een crimineel af. Dat vinden wij een ijkpunt. Maar er gaat natuurlijk geld naar de benadeelde partijen en naar slachtoffers. Dat gaat niet de staatskas in." En zo zijn er nog veel meer posten, vertelt Van Dis.

Bizarre voorwerpen

Onder die goederen zitten soms bijzondere voorwerpen, vertelt Dinkela. "Wat we nog wel bij staat van wat we geveild hebben is een horloge, een Richard Mille-horloge. Die heeft meer dan een kwart miljoen opgeleverd." Een ander opmerkelijk voorwerp was een originele Picasso. "Dat is wel bijzonder om buitenom een museum te zien."

Sommige voorwerpen kunnen daarentegen beter niet worden geveild, vertelt Van Dis. "We hebben ooit een boot herbestemd. Dat was van een Franse avonturier die tussen ijsschotsen door wilde varen. Die had specifieke features. Daar kon je volgens mij van binnenuit zo het water in. Dus dat kon niemand zien", vertelt ze. "Een aantal drugscriminelen vonden die boot hartstikke leuk en hebben die gekocht. Toen we hem afgepakt hadden, dachten we: als we deze nu gaan veilen, dan gaat de volgende drugsbende het misschien ook leuk vinden."

In plaats van veilen is de boot gedoneerd aan een scheepvaartschool in Rotterdam. "Gewoon omdat je niet wilt dat de volgende bende criminelen daar iets mee gaat doen."

Ze zullen toch niet stoppen

Journalist bij Follow the Money Bart de Koning vindt dat we de zaken ook niet te veel moeten overdrijven. "Dat hele idee van: we gaan ze plukken en dan houdt het op, dat is nog nooit ergens gelukt. Het moet wel gebeuren, maar je moet er niet mee doen alsof je de misdaad ermee uit de lucht gaat halen. Laat staan dat ze ermee ophouden."

Toch heeft de maatschappij er wel baat bij, stellen ze beiden. Met de designerveilingen wil het OM vooral zichtbaarheid creëren. "En het werkt ook heel goed. Voor het maatschappelijk draagvlak met het afpakken is het belangrijk dat je ziet wat we dan binnenhalen."