Risico op beroerte soms wel tien jaar van tevoren aan te tonen

Een beroerte is een verzamelnaam voor een herseninfarct en een hersenbloeding. Bij een beroerte gaat er iets mis in de bloedvaten van je hersenen. Een deel van de hersenen krijgt op dat moment geen zuurstof en voeding meer, waardoor functies plotseling uitvallen.

Jarenlang proces

"Een beroerte volgt vaak op een jarenlang proces waarbij steeds meer schade ontstaat in het brein", legt Heshmatollah uit. "De schade begint bijvoorbeeld bij de kleine vaatjes en in het hersenweefsel. Die opbouw resulteert in langzame achteruitgang."

Die achteruitgang merk je niet per persoon, maar dat merken Heshmatollah en haar collega's wel in de grote studie. "De mensen die meedoen aan deze studie zijn 45 jaar en ouder en komen elke vier jaar langs. Dan doen wij allerlei testjes, zoals een hersenscan en moeten ze een vragenlijst invullen over hun dagelijks functioneren."

Verschillen in functioneren

Ook beoordeelden de onderzoekers het vermogen van de deelnemers om de dagelijkse activiteiten uit te voeren, zoals wassen, eten en aankleden en wat meer ingewikkelde taken, zoals het beheren van financiën. Elke persoon die een beroerte had gehad werd gematcht met drie deelnemers die dat niet hadden gehad op basis van leeftijd en geslacht.

Heshmatollah: "Op deze manier bouwden we een medisch dossier van de deelnemers op en brachten de veranderingen in cognitie en dagelijks functioneren in beide groepen deelnemers in kaart."

Daaruit kunnen de onderzoekers concluderen dat patiënten soms al tien jaar voor de beroerte grote verschillen lieten zien in het functioneren van de hersenen en daarmee het uitvoeren van de dagelijkse routine.

Risicofactoren bij een beroerte

Heshmatollah legt uit dat er veel risicofactoren zijn die een beroerte kunnen veroorzaken. "Denk aan overgewicht, roken, hoog cholesterolgehalte, suikerziekte of te weinig beweging. Aan sommige factoren kun je zeker zelf wat doen. Wij willen af van het idee dat je een beroerte krijgt zonder dat daar iets aan vooraf ging en zonder dat je er iets aan kunt doen."

Hoe meer risicofactoren je bij je draagt, des te groter is de kans op een beroerte. Heshmatollah benadrukt hiermee nog maar eens hoe belangrijk een gezonde leefstijl met voldoende beweging is.

'Time is brain'

Of iemand een beroerte heeft, herken je meestal aan een taalstoornis. "Iemand kan niet meer op woorden komen of zegt hele onlogische dingen. Soms is het alsof iemand dronken is. Andere signalen van een beroerte zijn een verlamde arm of been aan één kant en een hangende mondhoek."

Twijfel je of iemand een beroerte heeft? Bel direct 112, adviseert Heshmatollah. "Het is een acuut probleem en er zijn acute behandelingen, maar dat kan alleen binnen een bepaald tijdsvenster. 'Time is brain', hoe langer je wacht, des te meer je verliest aan functies."