Matchfixing in het basketbal: oud-spelers verdacht van expres verliezen

Het gaat om een unieke zaak voor de Nederlandse sportwereld. Niet eerder werd een team verdacht van het manipuleren van zo veel wedstrijden in een seizoen.

Jurgen van den Berg sprak er in het NOS Radio 1 Journaal over met onderzoeksredacteur Ben Meindertsma.

Meindertsma vertelt dat gokkers veel interesse hebben in het Nederlandse basketbal. ''Er wordt per wedstrijd in de eredivisie in Nederland zo’n 250.000 euro gegokt door gokkers, vooral vanuit Azië.''

Onder het eigen niveau spelen

De ploeg van Aris stond er in het voorjaar van 2019 niet erg goed voor, vertelt Meindertsma. ''Ze speelden buitengewoon wisselvallig. Er waren wedstrijden waarbij ze ineens wonnen van Groningen, om de week erna weer te verliezen met 25 punten. De coach begreep er niks van. Hij had het gevoel dat hij geen grip meer had op het team en nam ontslag.''

De NOS heeft de wedstrijden van Aris voorgelegd aan meerdere experts. ''Ze zeiden allemaal hetzelfde: meerdere wedstrijden zien er heel verdacht uit. In drie gevallen was Aris vooraf duidelijk de favoriet. En toch zetten gokkers zwaar in op verlies van Aris.''

Ook verdacht is dat er in Korea gokaccounts werden aangemaakt bij twee wedstrijden van Aris, op de dag zelf. Die accounts werden alleen voor die specifieke wedstrijden gebruikt. ''Het gebruik van eenmalige accounts is typisch iets wat matchfixers doen als ze geen sporen willen nalaten.''

Vier wedstrijden van Aris heeft de NOS uitvoerig bestudeerd. ''Je ziet dat er spelers zijn die in die vier wedstrijden beneden hun normale niveau presteerden.'' Het gaat om drie spelers in het bijzonder. "We hebben gekeken hoe ze normaal speelden tijdens het seizoen en hoe ze deze wedstrijden speelden. En dan zie je dat ze die vier wedstrijden buitengewoon slecht speelden, op minder dan vijftig procent van hun kunnen, terwijl de rest van het team op niveau bleef presteren."

Meer weten? Lees dan hier het hele verhaal op NOS.nl.

De NOS doet voor NPO Radio 1 de komende periode onderzoek naar de relatie tussen de gokmarkt en de topsport in Nederland.

Wil jij reageren op dit verhaal of heb je een tip? Mail de makers: guido.van.gorp@nos.nl en ben.meindertsma@nos.nl.

Verantwoording

De analisten van gokdatabedrijven die meewerkten aan het onderzoek van de NOS willen niet bij naam genoemd worden. De bedrijven hebben contractuele afspraken met gokkantoren en sportbonden, waardoor ze informatie niet mogen delen met derden.

Om te kijken welke spelers slecht presteerden is door de NOS gekeken naar de effectiviteit per minuut. Effectiviteit is een veel gebruikte formule in het basketbal waarbij negatieve statistieken (zoals steals) worden afgetrokken van positieve statistieken (punten, rebounds, blocks, etc). Voor dit onderzoek is gekeken naar de gemiddelde effectiviteit per gespeelde minuut van een speler in het hele seizoen 2018/19 en is dat vergeleken met dezelfde statistieken in de vier verdachte wedstrijden.

De drie spelers die het meest verdacht worden, speelden op basis van deze formule op minder dan de helft van hun normale kunnen (49, 32 en 11 procent), terwijl de rest van het team redelijk op of zelf boven hun gemiddelde niveau blijft presteren.

Hoewel er verdenkingen rusten op enkele individuele spelers, heeft de NOS besloten de namen van deze basketballers niet te noemen. Anders dan bij individuele sporten rust bij matchfixing de verdenking bij een teamsport in de eerste plaats op het team. Geen van de spelers is op dit moment formeel als verdachte aangemerkt.

Lees ook onze eerdere verhalen over matchfixing: