Hoe twee scholieren (18) de mythe rondom oud NSB-leider Mussert hielpen ontrafelen

Jeanny en Marte kozen ervoor om in hun schoolopdracht te focussen op Mussert die op 7 mei 1946, dit jaar precies 75 jaar geleden, werd geëxecuteerd op de Waalsdorpervlakte bij Wassenaar. Online vonden ze spannende verhalen die hun aandacht trokken:

"We kwamen online allemaal (blog)-sites tegen waarop stond dat de laatste woorden van Mussert een staatsgeheim waren en dat die dit jaar openbaar zouden komen. Ook stond het op Wikipedia."

Jeanny en Marte besloten opzoek te gaan.

Nooit vastgelegd

Daarbij gingen ze grondig tewerk. Ze bezochten de cel waar Mussert vastzat en lazen brieven die hij schreef, ook interviewden ze historici. Maar, die zeiden van niets te weten. Het verbaasde hen:

"We dachten: hoe kan dit nou? We hebben de insteek veranderd en besproken dat het misschien niet klopt." Ook bij het NIOD (Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies) haalden ze bakzeil.

De laatste woorden van Mussert zijn nooit vastgelegd. Het is de scholieren niet duidelijk geworden hoe het gerucht de wereld in is gekomen. Twee journalisten deden tegelijkertijd eenzelfde poging. Op 19 mei verschijnt hun audiodocumentaire bij platform 2Doc.

Mythe ontkrachten ook belangrijk

Volgens historicus Maarten van Rossum hebben Jeanny en Marte goed werk verricht. "Het is een mooi resultaat om een gerucht te ontkrachten", reageert hij. De mythe klinkt ook voor hem als onzin.

"Het lijkt mij vrij zeker dat het niet zo is. Ja, op een zeker moment heeft hij laatste worden gesproken. Vast iets onbenulligs als: 'mooi jasje, lekker weer.'" De twee scholieren doen een gok naar Mussert zijn laatste woorden op basis van de brieven die zij lazen. Marte: "Ik heb naar eer en geweten gestreden voor het vaderland."

Jeanny en Marte kregen voor

Liever luisteren?