Archeologisch onderzoek op de Veluwe: meer dan duizend grafheuvels in kaart gebracht

Het project begon met een promotieonderzoek dat gebruikmaakte van hoogtedata, verzameld door vliegtuigen die het landschap in kaart brengen. Wouter Verschoof, archeoloog en een van de projectleiders, zegt: "We dachten: waarom niet de hulp van het publiek inschakelen?" Vrijwilligers kregen instructies om op digitale kaarten mogelijk grafheuvels en andere archeologische structuren aan te klikken.

De rol van vrijwilligers

Jannie Bas, een van de enthousiaste vrijwilligers, vertelt dat ze zich aanmeldde uit interesse in de geschiedenis van haar regio. "Ik kom uit Bennekom op de Veluwe en vond het geweldig om wetenschap op deze manier te helpen", zegt ze. Jannie legt uit dat het herkennen van grafheuvels een kwestie van oefenen is: "Grafheuvels zijn vaak donker van kleur en laag bij de grond."

De bijdrage van de vrijwilligers bleek belangrijk. Wouter benadrukt dat hoe vaker er door vrijwilligers op een grafheuvel werd geklikt, hoe groter de kans dat het daadwerkelijk een grafheuvel bleek te zijn – tot wel 95%. Dit stelde onderzoekers in staat om snel een groot gebied in kaart te brengen en nieuwe inzichten te verwerven over de bevolkingsgeschiedenis van de regio.

Enthousiasme voor burgerwetenschap

Het project trok niet alleen lokale vrijwilligers aan; ook internationale wetenschappers zijn geïnteresseerd geraakt in deze methode. Wouter zegt: "Ons onderzoek is gepubliceerd in een vooraanstaand wetenschappelijk tijdschrift en heeft veel reacties uit de wetenschappelijke wereld opgeleverd." De succesvolle samenwerking tussen professionals en amateurs heeft geleid tot een groeiende erkenning van burgerwetenschap.

De nieuw ontdekte grafheuvels bieden onderzoekers de kans om meer te leren over de prehistorische bevolking van Nederland. Wouter concludeert dat deze vondsten erop wijzen dat er waarschijnlijk meer mensen in dit gebied woonden dan voorheen werd aangenomen. Het onderzoek naar de grafheuvels en hun betekenis voor de lokale geschiedenis is nog maar net begonnen, en de betrokkenheid van vrijwilligers blijft een belangrijk onderdeel van dit proces.