Pijnbestrijding bij plaatsen van spiraal: maak het bespreekbaar en kijk anders naar pijn

In de richtlijn van het Nederlands Huisartsen Genootschap staat dat paracetamol en naproxen voldoende pijnbestrijding zouden moeten bieden. Maar dat is volgens Van Voorthuizen niet zo, en de pijn die ervaren wordt tijdens een spiraalplaatsing wordt gebagatelliseerd. Op hun feministisch Platform Damn Honey kregen Van Voorthuizen en Hagen veel verhalen binnen: "Helse pijn, traumatisch, ergste pijn uit mijn leven, dat waren de reacties die wij kregen", aldus Van Voorthuizen.

Verschillende pijn in verschillende fases

Gynaecoloog Van der Wijden herkent de kritiek en stipt aan dat de herziening van pijnbestrijding bij deze ingreep al een tijdje op de NHG-agenda staat. Los van betere pijnbestrijding, vindt Van der Wijden dat er meer ruimte moet zijn voor het gesprek met patiënten. "Je moet met vrouwen bespreken dat het pijnlijk kan zijn en praten met ze over wat ze willen. Dat is denk ik het meest belangrijke, dat kan en moet beter."

Het plaatsen van de spiraal gaat in vier fases: het aanhaken van de baarmoedermond, het strikken van de baarmoeder, een buisje door de baarmoederhals en tenslotte het plaatsen van de spiraal in de baarmoederholte. En bij de vier fases horen verschillende soorten pijn. Dat maakt het volgens de gynaecoloog zo lastig om goede pijnbestrijding aan te bieden. "We hebben nog niet de optimale pijnstilling."

Routineklus?

Het bespreken van de pijn is iets wat Hagen miste tijdens de plaatsing van haar spiraal bij de huisarts. "Daar werd mij verteld dat het niks voorstelt en dat ze dit regelmatig doen. Hierdoor kreeg ik het idee dat het om een routineklus ging waar ik weinig van zou voelen." Ook kreeg Hagen geen advies om paracetamol en naproxen te gebruiken van tevoren. Uiteindelijk werd Hagen, na pijn tijdens de plaatsing, doorverwezen naar de gynaecoloog, waar het plaatsen wel goed ging en waar ze voorlichting kreeg over pijnbestrijding.

Meer bespreekbaar maken

Ondanks de slechte ervaring van Hagen bij de huisarts, klopt het volgens Van der Wijden dat het leeuwendeel van de spiraaltjes gezet wordt door huisartsen. "Het grootste gedeelte van de plaatsingen gaat doorgaans wel goed, wat betekent dat er weinig pijn is gevoeld of dat het hanteerbaar is voor de vrouw."

Maar van tevoren zeggen dat een plaatsing meevalt, vindt Van der Wijden niet oké. "Dat is eigenlijk niet onze attitude naar patiënten toe, want wij kunnen niet beslissen of iets meevalt voor mensen, dat zullen ze zelf moeten ervaren." Van der Wijden denkt dat adviesgesprekken breder en anders moeten, waarin opties ook besproken moeten worden.