Alternatief pijnlijke mammografie hard nodig: 'Mensen blijven weg bij onderzoek borstkanker'

Afgelopen tijd liep het storm bij de petitie over de mammografie, vertelt initiatiefnemer Muriel van der Draaij, die ook te gast was in Dit is de Dag. Tijdens het gesprek reageerden ook veel mensen op de NPO Radio 1-app die de mammografie ook als erg pijnlijk ervaren.

Van der Draaij benadrukt dat ze niet per se van mammografieën af wil. Ze vindt alleen dat de soort mammografie die gebruikt wordt in het bevolkingsonderzoek moet veranderen: "In de meeste ziekenhuizen wordt de drukgestuurde mammografie toegepast. Daar wordt gemeten hoeveel druk er nodig is om een goede röntgenfoto te maken. Bij het bevolkingsonderzoek (die vaak plaatsvindt in de kenmerkende bus, red.) wordt de krachtgestuurde mammografie toegepast. Die wordt door veel mensen als erg pijnlijk ervaren."

Van der Draaij vindt dat die eerste methode ook meer in het bevolkingsonderzoek moet worden toegepast, omdat ze denkt dat veel mensen door de pijn wegblijven. "25 procent van de mensen die opgeroepen wordt, komt niet. Dat zal niet altijd hiermee te maken hebben, maar ik denk dat een groot deel een slechte ervaring heeft en daarom niet meer wil of durft."

Haar voorstel is om drie onderzoekscentra in te richten waarbij de drukgestuurde mammografie kan worden toegepast en deelnemers op die manier zelf de keuze te geven. "Als ze daarvoor kiezen, doen ze ook meteen aan een onderzoek mee", stelt Van der Draaij voor.

Radioloog Voormolen is voorstander van meer onderzoek, maar tempert wel de verwachtingen: "Er zijn wel wat conflicterende resultaten met de drukgestuurde methode", vertelt ze. Volgens Voormolen is niet aangetoond dat het daadwerkelijk minder pijn oplevert bij deelnemers die veel pijn ervaren.

Mamma-CT

In het LUMC wordt momenteel onderzoek gedaan naar een alternatief. De 'Mamma-CT' is eigenlijk een CT-scan van de borsten. Daarbij worden de borsten niet platgedrukt, maar hangen ze in een gat, vertelt radioloog Voormolen. "Er draait een röntgenbuis omheen, dus er is geen druk bij", vertelt ze.

Maar de Mamma-CT is niet toepasbaar voor het bevolkingsonderzoek, omdat het kwalitatief en kwantitatief ontoereikend is, licht de radioloog toe: "We hebben simpelweg nog niet genoeg gegevens", vertelt ze. Daarnaast kost het onderzoek een stuk meer tijd en moeite dan een mammografie, waardoor het alleen in specifieke gevallen kan worden toegepast.

Voormolen herkent wel dat er mensen zijn die door de pijn niet aan het bevolkingsonderzoek meedoen. Soms zelfs als ze wel een afwijking voelen. "Die komen dan bij mij, maar dat is eigenlijk aan de late kant." Ze juicht erg toe dat het gesprek erover wordt gevoerd.