Ontketend: verzetstrijders in tijden van slavernij

Bijna 150 jaar nadat de slavernij stopte, wil het Nederlandse kabinet maandag 19 december excuses aanbieden voor het slavernijverleden. Om de datum, de plek, degene die de excuses aanbieden én in ontvangst nemen, is deze week veel te doen. Of die excuses er nu wel of niet komen, in ‘Ontketend’ hoor je de verhalen van de dappere mensen die streden tegen de slavernij en de ongelijkheid die daaruit voortvloeide.

Boni

Het eerste verhaal brengt ons naar het oerwoud van Suriname. De plek waar verzetsstrijder Boni geboren werd en van waaruit hij naar plantages trok om strijd te voeren tegen de machthebbers. Schrijfster Tessa Leuwsha vertelt zijn verhaal: "Een onverzettelijke held die niet wilde buigen voor de Nederlandse overheid."

Tula

Op Curaçao komt verzetsstrijder Tula ter wereld. Hij wist op het eiland een slavenopstand te organiseren. De slavernij werd niet afgeschaft, maar de werkomstandigheden verbeterde wel. "Hij is echt de trots van Curaçao", aldus erfgoedprofessional Dyonna Benett.

Anton de Kom

De derde aflevering speelt zich zowel in Suriname als in Nederland af. Schrijver Anton de Kom kwam in Suriname op voor de Javaanse contractarbeiders, maar werd daarvoor door de koloniale overheersers verbannen. In Nederland sloot hij zich tijdens de Tweede Wereldoorlog uiteindelijk aan bij het verzet. "Want hij geloofde dat geen enkel volk minderwaardig is", aldus schrijfster Karin Amatmoekrim.

One Tété Lohkay

Sint Maarten vormt het toneel van de laatste aflevering van 'Ontketend'. Lohkay is een jonge vrouw die tweemaal ontsnapt van een plantage. De eerste keer wordt ze ontdekt en is haar straf dat de plantagehouders haar borst afsnijden. De tweede ontsnappingspoging van One Tété Lohkay slaagt wel. Hoe dat haar vergaat en wat zij voor Sint Maarten betekent hoor je van Wendeline Flores, conservator Caribisch gebied en koloniale geschiedenis bij het Nationaal Museum voor Wereldculturen.