Mauritshuis vraagt publiek om hulp bij onderzoek eigen oorlogsverleden

Niet alles moet nog onderzocht worden. Tijdens de eerste anderhalf jaar stuitte het museum al op een belangrijk logboek. "Dat was van de persoon die de beheerder was van het Mauritshuis. De ambtenaar van administratie." Het vormt een soort dagboek, legt Buijsen uit. "Dat varieert van mededelingen dat de lift is gerepareerd tot dat er een rondleiding is gegeven aan een belangrijk persoon."

En de ambtenaar van administratie voegde ook eigen oorlogsverhalen toe. "Bijvoorbeeld als de Duitsers Nederland binnenvallen, dan staat hij - meneer de Groot - op het dak van het Mauritshuis en ziet de rookpluimen uit het gebombardeerde Rotterdam opstijgen. En maakt hij zich ook zorgen over het Mauritshuis, of dat nog wel overeind zal blijven staan."

Wonen in de kelder

Het Mauritshuis was tijdens de oorlog - op een korte periode na - gewoon open en te bezoeken. "Al was het met een deel van de kunstcollectie die elke avond weer naar het depot onder het museum in veiligheid werd gebracht." De situatie werd onveilig, schatte de toenmalige directeur Wilhelm Martin in. "Dus toen zijn de schilderijen weggehaald, maar werden er tentoonstellingen georganiseerd die de Duitsers hadden gemaakt en een duidelijk propagandadoel hadden."

En er veranderde nog iets tijdens de oorlog: de conciërge van het museum die er ook woonde, ging met pensioen. "De directeur, Wilhelm Martin, was bang dat de Duitsers er iemand met Duitse sympathieën - een NSB'er - neer zouden zetten. En om dat te voorkomen heeft hij ervoor gepleit om die ambtenaar van administratie ook conciërge te maken. Toen is de Groot samen met zijn gezin met jonge kinderen in dat museum gaan wonen."

Wie weet meer?

Hoewel het logboek dus veel gaten in de kennis van het museum kon invullen, zijn er nog altijd vragen over. Bijvoorbeeld over de bunker waar het museum in de oorlog kunstwerken iedere avond heen bracht. "Wie heeft er verhalen over de bouw van de kluis? Is er misschien nog ergens een familielid met ansichtkaarten van een oudtante die het Mauritshuis in oorlogstijd bezocht?"

Het museum hoopt dat mensen al hun herinneren in zullen sturen. "Mensen kunnen mailen naar oorlogstijd@mauritshuis.nl. Daar zullen we op reageren. Dingen die minder positief zijn, willen we ook graag weten. Het is niet de bedoeling dat wij met dit project willen laten zien hoe goed het Mauritshuis het gedaan heeft."