Over de keerzijde van de Afsluitdijk is weinig geschreven
- Nieuws
- Over de keerzijde van de Afsluitdijk is weinig geschreven
Historicus Eva Vriend is genomineerd voor de Libris Geschiedenis Prijs met haar boek Eens ging de zee hier te keer, over de gevolgen van de Afsluitdijk en inpoldering voor de vissers van de Zuiderzee. In Kunststof vertelt ze over de vier Zuiderzeefamilies uit Urk, Volendam, Spakenburg en Wieringen die centraal staan.
Video niet beschikbaar
Evan Vriend is als boerendochter geboren in Luttelgeest, waar haar opa destijds een gloednieuwe boerderij in Flevoland had toegewezen gekregen. Op haar dertigste is ze opnieuw daar gaan wonen, in de polder waarmee ze ook een haat-liefdeverhouding heeft.
Van de buitenweg
Vriend: "Wij waren wij van de buitenweg waar de agrariërs wonen. Wij keken thuis uit op de oude dijk die de Zuiderzee tegenhield. Daarachter woonden de mensen van achter de dijk, de mensen van het oude land. We woonden vlak bij elkaar maar we gingen niet meer elkaar om; achter de dijk was een andere wereld. Dat begon met mijn grootouders die nog minder hadden met de bewoners van het oude land. Dat was vanaf het begin een botsing van culturen."
Het nieuw land
"Luttelgeest was 20 jaar oud toen ik werd geboren in 1970. De mensen waren een eigen gemeenschap aan het opbouwen en waren niet bezig met onbekende bewoners. Toen ik er weer was gaan wonen voelde ik ook de ergernis bij mezelf daarover. Hoe de agrarische families omgaan met hun geschiedenis; dat gebeurt niet heel stijlvol. Iedereen is maar pionier geweest, daar gaan ze mee aan de haal. In mijn jeugd kwam ik nooit in Urk, terwijl we daar vlakbij woonden. En daar zat de pijn over wat de afsluiting van de Zuiderzee had betekent voor de visserij.
Ik verbaasde me erover dat die geschiedenis nauwelijks is beschreven. In Het Nieuwe Land, een van mijn vorige boeken onderzocht ik de strenge selecties over wie een stuk land kreeg en als jonge boer van ergens uit Nederland een nieuw bedrijf kon beginnen. Een van de mensen die een bedrijf wist te bemachtigen is mijn grootvader."
"Ik werd vaak uitgenodigd om lezingen te geven in plaatsen als Elburg en Volendam, de dorpen van de overkant. En ik merkte dat daar veel oud zeer zat. Ze zaten dan met hun armen over elkaar, weerspannig. Maar dan wordt duidelijk door hun verhalen dat die Afsluitdijk ooit hun toekomst had ontnomen. Ik schrok daarvan. Verbaasd dat die pijn nog zo diep zat. Hoe de overheid met ze is omgegaan."
"Ik vond het oprecht heel erg raar dat die geschiedenis nooit aandacht heeft gehad
"Er was duidelijk een keerzijde van de geschiedenis en die is nooit vanuit de mensen zelf geschreven. Het ging eerder over kritiek op de grote ontwerper, ingenieur Lely naar wie Lelystad is vernoemd. En het waren ook niet verhalen die zomaar werden verteld. Het kostte mij nogal wat moeite om met ze in gesprek te komen. Vissers houden niet van terugkijken. Ze zijn ondernemers en bezig met hoe het geld morgen verdiend moet worden. Gesloten gemeenschappen en stugge mensen in het begin. Dat heeft ook wel zijn oorsprong."
Gemeenschappelijke vijand
"De afsluiting: nieuwe mensen van buiten kwamen een nieuwe toekomst opbouwen. Dat was een nieuwe gemeenschappelijke vijand en dat bindt heel sterk. Ook de overheid die dit had bedacht en aan hen had opgedrongen was de vijand. Ze waren al naar binnen gekeerd in de kleine vissersdorpen, maar deze grote ommekeer in de geschiedenis heeft dat alleen maar versterkt en is op de generaties erna doorgeven."
Gerelateerd
