Hoe de Amerikaanse 'gold rush' regelrecht naar het fortuin van Trump leidt

Deze woensdag werd in de VS een nugget van negen kilo goud geveild. De goudklomp, zo groot is als een babyhoofdje, werd honderd jaar na de gold rush in 1997 vlakbij de grens tussen Canada en Alaska gevonden door iemand die zijn tuin aan opknappen was.

De mega-vondst haalt herinneringen boven uit de tijd dat mensen de West frontier overtrokken op zoek naar goud. Door enkelen werd een fortuin gemaakt, maar velen bleven berooid achter.

Californië

In Californië waren de meeste mensen aangestoken met 'goudkoorts', vertelt Rutger van der Hoeven, docent geschiedenis (Universiteit Utrecht) en podcastmaker. Maar ook de rush in Klondike, waar deze recente klomp werd gevonden waren van grote betekenis voor de VS.

Vóór er bij toeval een stukje goud in de bedding van de American River werd ontdekt, had Californië ongeveer 700 niet-inheemse bewoners. Binnen een paar jaar waren dat er 300.000 en dat ging ten koste van de inheemse bewoners. Zij werden vermoord of tot slaaf gemaakt om te werken in de goudindustrie. In landen als Zuid-Afrika en Australië gebeurden soortgelijke zaken.

De gigantische natuurverwoesting die bij het mijnen kwam kijken, is ook vandaag de dag nog zichtbaar, vertelt Van der Hoeven die in de staat heeft gewoond. "Hele heuvels zijn door rivieren heen gespoeld en dat kun je overal zien. Bossen zijn gekapt en inheemse mensen vermoord of in reservaten opgesloten."

Opa Trump

De gold rush van Klondike was minder groot, maar ook daar stroomde duizenden mensen naar het gebied in de hoop een fortuin te vergaren. Mensen die het slim aanpakte, konden ook rijk worden zonder met hun poten in de modder naar goud te zoeken.

Eén van hen was de opa van de Amerikaanse oud-president Donald Trump, de in Duitsland geboren Frederick Trump. Om de dienstplicht te ontduiken (iets wat zijn kleinzoon Donald later ook zou doen tijdens de Vietnamoorlog) vertrok hij uit Duitsland en vestigde zich in het gebied in Alaska om daar - te midden van de goudkoorts - een bar met bordeel te beginnen.

Frederick maakte een fortuin, maar was niet meer welkom in zijn geboorteland. In de VS investeerde hij zijn geld in vastgoed in met name de opkomende stad New York. "Hij werd een rijk man", zegt Van der Hoeven, "en zijn zoon Fred en kleinzoon Donald nog rijker". Zo is de lijn van Trumps fortuin volgens de historicus vrij direct te herleiden naar de gold rush.

Ziel van Amerika

Van der Hoeven haalt een academicus uit de VS aan die stelt dat de goudkoorts de pioniersmentaliteit van de ware Amerikaan weergeeft. De grens naar het onontgonnen Westen werd steeds verder opgeschoven. "De wil om succesvol te worden ontstond toen en voor falen was geen plek meer", zegt Van der Hoeven. "De gold rush is een soort lens waardoor je het Amerika van nu kunt zien."