Dit boek voorspelde 2025: 'Mensen waren niet optimistisch'

In opdracht van de Wiardi Beckman Stichting – het wetenschappelijk bureau van de PvdA – stelde Cuperus samen met Menno Hurenkamp in 1995 het boek 'Nederland in 2025' samen: "We hadden een essayvraag uitgesteld in het blad Intermediair: een gratis blad voor net-afgestuurden. We kregen wel 200 essays opgestuurd en daar hebben we de beste van uitgekozen."

Nuchter realisme

Verwacht in de essays geen vliegende auto’s of gekloonde dinosaurussen, vertelt Cuperus: "Het zijn geen utopieën en dystopieën, maar beschouwende analyses." Volgens Cuperus is dat een goede zaak: "Als historicus heb ik kritiek op oppervlakkige futurologen, er is namelijk altijd een balans tussen traditie en toekomst."

De toenmalige minister-president Wim Kok schreef het voorwoord van het boek, waarin hij stelde blij te zijn dat "de nieuwe generatie klaar is met hoogdravende, politieke ideeën en meer overgaat tot nuchter realisme". Een opvallende zin, aangezien er anno 2025 vaak juist wordt terugverlangd naar politieke visie. "Wim Kok was een voorloper van Rutte: een nuchtere pragmaticus die niet hield van ideologische vergezichten", aldus Cuperus.

Huiveringwekkende voorspelling

De grote vraag is natuurlijk of de toekomstbeelden uit 1995, dertig jaar later bewaarheid zijn geworden. "De voorspelling die ik met de meeste huiver teruglas, was een stuk 'De Nieuwe Hugenoten', geschreven door een rechter in opleiding", vertelt Cuperus. De historicus ziet een link met de huidige tijd: "Hij schrijft over de opmars van ultrarechtse regeringen in Europa, die alle buitenlanders het land uit proberen te krijgen."

Tegelijkertijd las Cuperus ook veel curieuze voorspellingen terug, van aquariumbaby’s tot het verdwijnen van lezen en schrijven. "Ook heel curieus vond ik het 'alleenstaandenhuwelijk'. Vergeet relaties: het individu als hoeksteen van de samenleving. Dat is het allernarcistische wat je je kan voorstellen."

Ook ontbreken er toekomstverwachtingen over thema’s die in 2025 wel aan de orde zijn, stelt Cuperus: "Er wordt bijvoorbeeld nauwelijks geschreven over oorlog of de islam."

Meer voorspellingen over 2025 horen? In De Ongelooflijke Podcast (EO) blikt René Cuperus vooruit op het komende jaar. Beluister de aflevering hier terug of via je favoriete podcast-app.