Historici: Shell beïnvloedt tentoonstellingen Nederlandse musea

Shell en Nederlandse musea

Rijksmuseum Boerhaave, het Drents Museum en het Openluchtmuseum in Arnhem: drie musea die geld ontvangen van de Shell en de NAM, en die ook in hun tentoonstellingen verhalen vertellen over de Nederlandse energiegeschiedenis. Dat staat op gespannen voet met elkaar, concluderen historicus Gertjan Plets (Universiteit Utrecht) en research assistent Marin Kuijt. Uit hun recent verschenen onderzoek blijkt dat de fossiele industrie met haar sponsoring invloed uitoefent op de inhoud van tentoonstellingen.

We zien dat de verhalen die verteld worden heel selectief zijn, vertelt Gertjan Plets. ''Die zijn in lijn met het doel van de bedrijven om zichzelf en de geschiedenis zo goed mogelijk te presenteren. We hebben tentoonstellingen onderzocht in drie Nederlandse musea. Daar zie je dat bedrijven zich willen profileren als de brengers van moderniteit. En dat de fossiele industrie nu eenmaal nodig is om economisch te groeien.''

Een daarvan is Verborgen krachten, een tentoonstelling uit 2010 over de geschiedenis van fossiele brandstoffen in Nederland. ''De boodschap die doorsijpelt is dat we fossiele brandstoffen moeten gebruiken om ons welvaart te behouden. En dat duurzame alternatieven in Nederland niet echt haalbaar zijn. Dat pas behoorlijk goed in het verhaal van de fossiele industrie'', zegt Marin Kuijt.

Corporate sponsoring

Amito Haarhuis, directeur van Rijksmuseum Boerhaave, herkent zich niet in het beeld dat de onderzoekers schetsten. ''De aanname van dit artikel is dat wij altijd gesponsord zijn door Shell en dat ze daarmee invloed hebben op ons programma. In 2011 hebben we een eenmalige bijdrage gehad van Shell. Pas vanaf januari 2019 hebben we weer een partnership met Shell opgezet over talentontwikkeling. Er is geen enkele relatie met onze presentatie.''

Bovendien verwijzen de onderzoekers in hun artikel naar één bron van het museum, ergert Haarhuis. ''Ze verwijzen naar de tentoonstellingscatalogus als ware de inhoud van de tentoonstelling. Dat is absoluut niet waar. Ze refereren niet aan de inhoud van de tentoonstelling, die inhoud was totaal anders. Hun verhaal gaat over invloed op de inhoud van tentoonstellingen. Dat klopt dus niet als je alleen maar naar deze bron kijkt. Daar maak ik enorm veel bezwaar tegen.''