Kritiek op het World Economic Forum: hoe oprecht is deze bijeenkomst?

Het Zwitserse Davos staat volgende week in het teken van het World Economic Forum (WEF). Alle bestaande gebouwen worden volledig verhuurd aan bedrijven en aan landen, die er grote paviljoens inrichten om zo gasten te kunnen ontvangen. Zo zou de lokale bakker bijvoorbeeld de hub van Unilever kunnen worden. En de duizenden prominente bezoekers kunnen bovendien op deze manier bijvoorbeeld eenvoudig op bezoek bij bedrijven zoals Meta.

Samenkomst van de allermachtigsten

De eerste bijeenkomst van WEF vond plaats in de jaren '70, met als doel om Amerikaanse bedrijfskennis naar Europa te halen, legt NRC-redacteur Kerres uit. "Sindsdien is het uitgegroeid tot een gigantisch evenement met duizenden gasten." Journalist Ait Abderrahman vult aan: "De aanwezigen behoren tot de machtigste personen ter wereld. Het zijn CEO’s van de grootste bedrijven en belangrijkste politici van over de hele wereld." Naast deze belangrijke personen wordt voor het evenement ook een selectie aan journalisten uitgenodigd.

Toch uit Abderrahman stevige kritiek op de samenstelling van het forum: "Het zijn, op de politici na, allemaal mensen die niet democratisch gekozen zijn." Ze wijst op het gebrek aan transparantie van het evenement: "Deze rijkste, machtigste mensen maken afspraken met elkaar over wat goed is voor anderen en wat er moet gebeuren met de wereld. We krijgen heel minimaal inzicht in de afspraken die ze maken."

Een 'chique netwerkborrel'

Kerres heeft de bijeenkomst van het WEF drie keer bezocht om verslag te doen voor NRC en noemt het "een hele chique netwerkborrel". Het officiële conferentiegedeelte, met 220 sessies over diverse onderwerpen, is volgens hem erg toegankelijk voor journalisten. Toch begrijpt hij de kritiek: "Deze sessies zijn slechts een klein deel van het evenement. Verder is het moeilijk om tussen de netwerkgesprekken te komen."

Toch worden er volgens Kerres juist geen grote beslissingen gemaakt: "Het is geen Verenigde Naties en ze hebben geen mandaat. Het zijn gewoon ondernemers die samen een organisatie hebben opgericht, hier zelf voor betalen en politici uitnodigen om te praten. Ze proberen gewoon de zaken waarmee ze bezig zijn verder te brengen."

Bouwen aan nieuw vertrouwen

Ook het thema van dit jaar, 'rebuilding trust', krijgt de nodige kritiek. Ait Abderrahman noemt het ironisch: "Het bestaan van het WEF voedt juist wantrouwen bij mensen." Om dit te onderbouwen wijst ze op het sociologische concept van 'nativisme', dat gaat over de perceptie dat gewone burgers worden achtergesteld ten opzichte van de elite.

Daarnaast trekt ze een vergelijking met de klimaattop. "Ook daar worden jaarlijks honderden, soms duizenden mensen naartoe gevlogen, vaak met privéjets, om over duurzaamheid te praten. Daar worden daadwerkelijk afspraken gemaakt, maar het is ook een vorm van greenwashing." In het geval van het WEF gebruikt ze de term 'equality washing': "Iedereen kan zijn eigen belang hangen aan woorden als 'trust' en 'equality', maar je gaat voorbij aan het feit dat daar tegenovergestelde belangen onder liggen."

Poging tot verbetering

Volgens Kerres is het WEF zich bewust van de kritiek en probeert het transparanter te worden. "Deze geluiden komen van zowel links als rechts, en ze moeten er iets mee doen," zegt hij. Zo publiceert het WEF steeds meer informatie op hun website. Toch vindt Ait Abderrahman dat de organisatie nog verder moet gaan: "Het moet niet alleen transparanter, maar ook democratischer. Laat ook gewone mensen komen, zoals een buschauffeur of een jongere. Zet die bij wijze van spreken tegenover elke CEO." Kerres antwoord toe: "Het zal niet zomaar gebeuren, maar door kritiek steeds opnieuw aan te kaarten, kun je hen overtuigen om open te staan voor verandering."