Krapte in de landbouw: 'Er zijn Tunesiërs en Oekraïners nodig'

In de piek werken er normaal gesproken zo’n 100.000 arbeidsmigranten uit de Europese Unie in de land- en tuinbouw. Douma schat in dat er nu zo’n 10.000 te weinig zullen zijn. Door de krapte op de arbeidsmarkt kunnen ze ook in andere sectoren werken, of ze blijven thuis, stelt Douma: "Ook in bijvoorbeeld Polen is het goed toeven, want de economie is daar erg verbeterd", vertelt de bestuurder. Het tekort is een 'hoofdpijndossier', zegt hij.

‘Verhoog de lonen!’

Econoom Alfred Kleinknecht vindt het versoepelen van de regels voor arbeidsmigratie een erg slecht idee. "Het is niet moeilijk om aan mensen te komen, maar het is moeilijk om aan mensen te komen tegen die slechte lonen en arbeidsvoorwaarden", zegt hij.

Volgens de emeritus hoogleraar zijn er een miljoen werklozen in Nederland die best willen werken in de land- en tuinbouw, maar niet tegen die lonen. Als de lonen omhoog gaan en ze betere arbeidsvoorwaarden krijgen, kunnen er prima Nederlanders in de land- en tuinbouw werken, denkt hij. "Bij de praktisch opgeleiden is de werkloosheid drie keer zo hoog als bij de theoretisch opgeleiden. Het moet mogelijk zijn mensen te mobiliseren voor de arbeidsmarkt, als je wat meer betaalt."

Kleinknecht vindt dat er een 'lage lonen-sector' in stand wordt gehouden als de regels nu versoepeld worden, terwijl juist nu de kans bestaat dat mensen meer kunnen verdienen. "De landbouw leeft bij het uitbuiten van goedkope arbeidskrachten…"

Kleine marges

Maar het verhogen van de lonen gaat niet zo makkelijk, zegt Douma. Op de producten zitten vaak kleine marges en bovendien zit er veel belasting op arbeid in Nederland. Voor Kleinknecht is de oplossing dan duidelijk: accepteren dat we tegen die marges blijkbaar geen landbouw kunnen bedrijven. "We hoeven niet half Europa te voeden in dit kleine Nederland", vindt hij.

Douma vindt dat onzin: "We zijn hier top of the bill!" stelt hij. Nederlandse producten zijn hoogwaardig en voldoen aan duurzaamheidseisen. "We zijn gidsend in Europa" vindt hij: onze kennis en kunde worden ook nog eens geëxporteerd naar de landen van de arbeidsmigranten. Het zou jammer zijn als we dat niet meer zijn, vindt de boerenvoorman.