Wat is de impact van de oorlog op onze economie?

Recessie?

Hoewel er door sommigen al wordt gesproken over een recessie met de grootste achteruitgang in meer dan veertig jaar, wil Nic Vrieselaar (senior econoom bij de Rabobank) dit beeld ook wat nuanceren. "Ik zie de somberheid betreft de koopkracht wel, maar de economie als geheel gaat goed."

Volgens Vrieselaar zijn met de oorlog in Oekraïne de vooruitzichten een stuk minder gunstig dan eind vorig jaar, maar de economie draait volgens hem op dit moment ontzettend goed. "Eind 2021 was onze economie 3 procent groter dan voor de coronacrisis. Alle schade die we hebben opgelopen hebben we niet alleen ingehaald, maar zijn we zelfs voorbijgeschoten."

Vrieselaar zegt dat we economisch gezien 130 km per uur rijden. "Stel er komt wel recessie, dan moeten we terugschakelen naar 120 km per uur. Maar dan rijden we nog steeds hard."

Groeiende ongelijkheid

Als je dieper in de koopkrachtplaatjes duikt, dan valt wel op dat de schade ongelijk uitpakt, bijvoorbeeld voor mensen die afhankelijk zijn van een AOW of uitkering. "Je ziet dat uitkeringen elk half jaar omhoog gaan, maar niet hard genoeg", aldus Vrieselaar. Anderzijds zijn er ook mensen waarbij het dit jaar wel goed gaat en weinig zullen merken van de stijgende prijzen doordat hun loon wel omhooggaat.

"Een beetje ongelijkheid is misschien niet heel erg en kan mensen motiveren, maar je ziet dat de ongelijkheid wel heel erg uit elkaar gaat lopen." Dat betekent volgens hem niet dat de één het beter heeft en de ander minder goed, de verschillen worden groter dan dat. "De een heeft het minder goed terwijl de ander het heel slecht heeft en in financiële problemen komt."

Politiek ingrijpen

Om deze grote ongelijkheid tegen te gaan, is het volgens Vrieselaar bijna onvermijdelijk dat de politiek moet ingrijpen. "De coronacrisis heeft ook laten zien dat snel overheidsingrijpen veel leed kan verzachten." Volgens de econoom is de werkloosheid daardoor niet zo hard opgelopen en konden mensen weer geld besteden zodra het kon. "We hebben gezien dat dit best effectief werkt."

Arbeidsmarkt

Hoewel de werkloosheid historisch laag is op het moment, kan dit met een recessie gaan oplopen, zegt Vrieselaar. Een oplossing zou kunnen zijn om mensen snel om te scholen naar sectoren waar personeel nodig is. Bijvoorbeeld bij Defensie of in de sectoren die verantwoordelijk zijn voor de energietransitie.

"Mensen die hun baan verliezen in de ene sector zouden een baan moeten krijgen in de bouw en kunnen als de wiedeweerga zonnepanelen op daken gaan leggen", geeft hij als voorbeeld. Dit vereist volgens Vrieselaar wel samenwerking tussen de overheid en bedrijven om de omscholing van personeel mogelijk te maken.