Sterft de ambachtelijke klomp straks een langzame dood? 'Bijna niemand loopt er nog dagelijks op'

Gideonse maakte de award-winnende documentaire Houtgreep over de allerlaatste klompenmakers van Zeeland. Voor de film volgde ze een jaar lang klompenmakers Jaap en Joke Kramer die tegen hun pensioen aanlopen. Ze zoeken tevergeefs naar een opvolger van hun klompenmakerij in Heinkenszand. "Ik denk dat er nog een stuk of vier, vijf zijn", vertelt Jaap in de documentaire.

"Wie gaat er nou nog klompen maken in een tijd dat iedereen op sneakers loopt? Ik ken niet veel mensen die nog dagelijks op klompen lopen", vertelt Gideonse over de schrijnende situatie.

Veel werk, weinig geld

Veel verdienen doen de klompenmakers niet aan hun producten. Een klomp brengt ongeveer 32 euro in het laatje, terwijl er ontzettend veel werk aan te pas komt. " Het is lastig om hier economisch een toekomst in te zien, omdat het geen populair product is. Maar stel dat een bekende influencer gaat er op lopen, dan zou dat natuurlijk wel weer wat kunnen veranderen", vertelt Gideonse.

VVD-Kamerlid Arend Kisteman vindt het verdwijnen van dit oude ambacht "een lastig verhaal", zegt hij. "Als ambacht wil je een onderscheidend product hebben waar je geld voor kunt vragen waar het product recht op heeft. Eigenlijk wordt er voor een klomp veel te weinig geld gevraagd. Voor de hoeveelheid tijd, energie en kosten, kan het eigenlijk niet. Het is enorm lastig om hier iets aan te doen. Het mooiste zou zijn om de prijs van de klomp omhoog kunnen krijgen."

Mbo moet weer populair worden

Het vak van de klompenmaker en hun product is bestempeld tot immaterieel erfgoed. "Dus je zou ook kunnen zeggen dat er gestreden voor moet worden om die klomp te behouden", zegt Gideonse. "De laatste klompenmakers willen dat wel, maar dat zijn ook echt de laatsten."

Toch worden er langzaam wel stappen gezet om het werken met de handen weer populair te maken onder jongeren, vertelt Kisteman. "De laatste jaren is de politiek bezig om het imago van het mbo te verbeteren. Het is niet erg om met je handen te werken, maar het heeft tijd nodig voordat het besef bij ouders komt."

"Er wordt ook gezegd dat de mbo'ers de nieuwe rijken zijn", beaamt Kisteman.

Crocs

Of het tij nog valt te keren is de vraag. "Jaap en Joke vinden dat er wel een toekomst in zit, juist omdat het ook Nederlands erfgoed is. En omdat het ook een duurzaam product is. Je doet er heel lang mee. Het is een natuurproduct", vertelt Gideonse.

"Bij klompen denk je al snel aan oude Hollandse boeren en niet aan een hip product", vervolgt de documentairemaker. "Maar je hebt ook de plastic Crocs, die gebaseerd zijn op de ouderwetse klomp. Dus misschien moeten we gewoon weer terug."