Voormalig elite-agent Jeroen de Rijke: 'Snelheid is veiligheid, je wil iemand overrompelen'

Veilig verrassen

De Rijke mag lang niet alles vertellen, want veel van de operaties waren staatsgeheim. Toch staan er in zijn boek een aantal sappige anekdotes: “Ik ben al een aantal jaar weg. Dus het zijn geen actuele zaken. Ik hoop dat het pakkend genoeg is zonder geheimen prijs te geven.”

Zo beschrijft De Rijke hoe hij met zijn vrienden een avond in het café staat en opeens opgeroepen wordt om een grote Italiaanse maffiabaas op te pakken. Het doel was altijd om iemand zo makkelijk en met zo min mogelijk geweld aan te houden. En nee, dan belden ze niet even aan, maar gebruikten ze explosieven of andere middelen om de deur te ontgrendelen. “Dat klinkt heel gewelddadig, maar je wil iemand verrassen.”

Het is een bekende tactiek van de politie: overrompel de verdachte snel, zodat hij niet de kans krijgt om op de vlucht te schieten of een vuurwapen te pakken: “Hoe meer tijd je iemand geeft om rationeel te handelen, hoe gevaarlijker.”

Als een dief in de nacht

De zwaarste criminelen worden meestal in het holst van de nacht opgepakt: “Je wil iemand overrompelen als hij in het diepste van zijn slaap ligt. Dan is zijn reactietijd veel later”

Ook de beruchte maffioso verwachtte op het nachtelijk uur niet een arrestatieteam:

“Hij was naakt en stond boven aan de trap als een klein kind te gillen van angst, maar toen hij door ons geboeid was kwam z’n rationele brein weer terug en gaf hij een hele andere naam op toen we daarnaar vroegen.” Maar het was hem wel.

Alles draait om goede voorbereiding

Tegenwoordig werkt De Rijke als coach. Bij de politie leerde hij veel over samenwerken en omgaan met stress. “We waren zo op elkaar ingespeeld. Je wist wat je van elkaar kon verwachten.”

Dat onderling vertrouwen probeert hij nu andere organisatie bij te brengen. “In een kantoorbaan zijn er ook dingen waar je buikpijn van krijgt. Het is belangrijk dat je er met collega’s over kan praten.” En al hoeven de meeste Nederlanders voor hun werk geen zware criminelen op te pakken, toch ervaren ze vaak stress op het werk. De Rijke geeft een tip hoe je daar beter mee om kan gaan: “Als je spanning ervaart, probeer het te vertragen. Als je een stap naar achter zet heb je overzicht. Zo kan je een betere beslissing nemen. Er is ook gezonde stress die ervoor zorgt dat je scherp bent, maar het moet niet omslaan.”