Pleidooi voor hoop: 'Leven in tijd van radicale onzekerheid'

"Of traditioneel christendom verdwijnt, ja dat gebeurt op veel plekken en onder veel mensen", erkent de Vlaamse Van der Borght. "Maar religie verdwijnt niet, het komt op alle mogelijke manieren terug." In topsport bijvoorbeeld. "Er wordt wel eens gezegd dat dat de nieuwe religie is voor een hoop mensen. Ze halen er moed en inspiratie uit." Het zit hem niet alleen in het teamgevoel, maar ook in alle tradities en rituelen die daarbij horen.

Willen we eindeloos blijven leven?

Hij vindt het dan ook zorgelijk dat veel universiteiten hun theologie-faculteiten sluiten. Niet alleen omdat religie dus nog springlevend is, maar ook omdat op universiteiten een bijzondere kruisbestuiving ontstaat tussen religie, wetenschap en maatschappij. En dat is dus veel meer dan het opleiden van geestelijken.

Religies hebben de kritische en beschouwende blik van wetenschappers nodig, bepleit hij. Zodat gelovigen zich bewust zijn van de tradities, maar ook van de kwade kanten. Andersom helpt religie - waarmee hij niet specifiek één traditie bedoelt - bij bijvoorbeeld medisch-etnische kwesties. "Moeten we alles willen? Je hangt iemand aan een machine en je kunt iemand bijna eindeloos laten leven. Maar moeten we dat willen?"

De laatste generatie op aarde

Bovendien ziet hij religies als brengers van hoop, zeker in deze tijd. Hoop als alternatief voor wat hij noemt naïef optimisme, harde polarisatie of verlammend pessimisme. Op het Amsterdam University College gaf hij het vak religie, secularisme en geweld. Hij sprak met studenten over apocalyptisch denken. De helft bleek zo angstig de laatste generatie te zijn. Wat hij daarmee wil zeggen is: we leven in een tijd van radicale onzekerheid. Klimaatverandering. Een pandemie. De oorlog in Oekraïne. Hoe gaan we hiermee om? "Er is nood aan inspirerende verhalen."