Toneelregisseur Erik Whien: 'Ik ben minder bang om het werk privé te maken'

Afspraken met het publiek

Bij elke voorstelling is Erik Whien lang bezig met de eerste vijf minuten van het stuk. “De acteurs moeten werken", legt de regisseur uit, "maar de mensen in de zaal ook. Het publiek moet op het puntje van haar stoel gaan zitten als ze naar de voorstelling kijkt. Ik heb veel stokpaardjes. Een daarvan is: als je het publiek een vinger geeft, wil ze de hele hand. Als je alle snoep in de eerste tien minuten uitdeelt, kan het zijn dat de zaal zich na een kwartier verveelt. In het begin zitten allemaal afspraken die je met het publiek maakt, om een kijkhouding te creëren."

Hebriana

Zijn nieuwe voorstelling Hebriana is een stuk van Lars Norén en speelt zich af in het Zweden van 1986. Tijdens midzomeravond komt een familie bij elkaar. De vader is net overleden, dus de moeder is alleen. De oudste twee zussen komen met hun partner. De jongste zus, Hebriana, zat lang weggestopt in een inrichting, maar is er nu weer; de familieopstelling is compleet. "Er ontstaat een soort psychologische Zweedse zweethut, waarin alles dat niet naar boven mag komen, toch naar boven komt”, concludeert Whien.

"Als ik een stuk maak, wil ik alle personages goed leren kennen. Ik neem ze heel serieus. Met de acteurs praat ik er eindeloos over. De eerste twee weken van de repetitie komen we niet van de tafel; we zitten alleen maar te praten en lezen over de personages. Al snel wordt het persoonlijk", vertelt Whien. "In je persoonlijke leven zitten de beelden die je als acteur meeneemt naar de vloer. Zeker bij Hebriana heeft iedereen associaties, want als iets universeel is, is het familie."

Privé is werk en vice versa

“Ik ben minder bang geworden om het werk privé te maken. Als regisseur loopt werk en privé constant door elkaar. In mijn persoonlijke leven zitten mijn eigen verhalen, zit mijn voeding.

De afgelopen jaren heb ik veel over rouw en verdriet gemaakt. Mijn ouders zijn vrij kort na elkaar overleden. In dezelfde periode werd ik vader van twee zoons. In dat proces van rouw moest ik in het reine komen met mijn ouders. Ik was heel veel bezig met de ouder-kind relatie. ‘Wie waren mijn ouders? En wie ben ik nu voor mijn jongens?’ Het maakt niet uit of je ouders er wel of niet zijn, je verhoudt je altijd tegenover hen.

Ik heb in de laatste jaren een paar van mijn mooiste voorstellingen gemaakt. Ik voelde me eigenaar van mijn eigen rouw. Daar kon ik iets over zeggen. Mijn persoonlijke ervaringen hebben mijn werk gevoed en gelaagder gemaakt.”