Filmmaker Eddy Terstall: 'Soms verdien ik met een film 3000 euro bruto per jaar'

Terstall maakte in het verleden onder andere de films Simon (2004) en Vox populi (2008). Voor de meeste films na die tijd kreeg hij subsidie van het Nederlands Filmfonds, maar kwamen de producties alsnog in het gedrang. Dit had te maken dat er geen omroep was die wilde bijleggen, terwijl dat wel hard nodig is.

"Ruwweg de helft van het geld moet van de NPO komen en dat is na Vox Populi niet meer gebeurd", aldus Terstall. "De NPO en ik zijn geen geslaagde combinatie..." Subsidie voor films is nodig omdat het Nederlands een klein taalgebied kent. Met de verkoop van bioscoopkaartjes wordt zelden genoeg verdiend.

Formulefilms

Het script van Terstalls bekendste film, Simon, circuleerde ook al drie jaar in Hilversum voordat er financiering voor kwam. "Het werd op de meest grove manieren afgewezen", vertelt de regisseur: "Het zou ongeloofwaardig zijn, met te veel verhaallijnen." Via één van de acteurs, die iemand bij de VPRO kende, kwam de omroep toch nog over de brug. Zij het met een half budget, waardoor de film uiteindelijk alsnog bescheidener moest worden gemaakt dan de bedoeling was. Simon wordt inmiddels gezien als één van de beste Nederlandse films ooit.

Met de Nederlandse filmindustrie in het algemeen gaat het best goed, vindt Terstall, maar hij vindt wel dat er te weinig wordt geïnvesteerd in films die anders zijn dan de standaard. "Veel geld gaat naar formulefilms, naar geijkte dramatische structuren", zegt hij. "Men is al heel snel tevreden met een 7-. Het moet minder truttig en wat gedurfder", is zijn pleidooi.

Lowbudget

Sinds 2006 stuurde Terstall vijf scripts naar omroepen, maar dit leidde nooit tot financiering. Vaak kreeg hij niet eens een reactie. In drie gevallen besloot hij de film tóch te maken, maar dan met minder geld. Dit is mogelijk, maar heeft veel gevolgen, vertelt de regisseur.

Eén van zijn recentere films, Meet me in Venice (2015), die hij maakte met Erik Wünsch, werd gemaakt met slechts 170.000 euro. Ter vergelijking: de recent verschenen Nederlandse film Redbad kostte 7 miljoen euro om te maken. Voor een andere film van Terstall, Deal (2012) was zelfs slechts 60.000 euro beschikbaar.

Terstall: "170.000 euro betekent dat je het met tien mensen moet maken, in twee weken. Je vraagt aan iedereen: wil je het doen voor 3000 euro?" Voor acteurs is 3000 euro in twee weken nog wel te doen, maar als maker ben je voor dat bedrag zeker een jaar aan werk. "Ja, dan werk ik dus een jaar voor 3000 euro bruto." zegt Terstall. Ook met de film Deal (2012) was dit het schamele bedrag wat hij verdiende.

Bezeten

Denkt de regisseur dan nooit aan stoppen? "Nee, ik blijf films maken", aldus de cineast. "Je moet uiteindelijk een beetje bezeten zijn om hiermee door te gaan."

Momenteel werkt voor de AVROTROS aan de serie De Beatrixjaren, waarvan nog niet duidelijk is waar hij wordt uitgezonden. De NPO wees onlangs het script af, tot woede van Terstall, maar hij heeft "goede hoop" dat het toch nog gemaakt kan worden. De AVROTROS is bereid de helft van de kosten op zich te nemen, vertelt hij, waardoor hij hoopt dat de NPO van gedachten veranderd. Hij is in gesprek met andere partijen.

Aan Nachtkijkers liet een woordvoerder van de NPO vorige week weten dat De Beatrixjaren vooralsnog niet wordt uitgezonden, omdat het niet in de balans van de programmering past.