Kaviaar en truffels: de romantiek van dineren in de trein

Niets was te gek voor een treinreis van de elite. In het Spoorwegmuseum opent vandaag een tentoonstelling over het bloemrijke verleden en het meer praktische heden van eten en drinken op het spoor.

Tsaar

Conservator Tuur Verdonck vertelt hoe de traditie van restauratiewagens begon bij de Tsaar die zo'n restaurant op wielen in zijn privétrein had. Het inspireerde uiteindelijk de Amerikaanse Pullman om dit ook voor een breder publiek in bedrijf te nemen.

Pullman had overwegend rijke, witte reizigers, vertelt Verdonck. De slavernij was net afgeschaft, maar de witte reizigers wilden graag het idee hebben bediend te worden door slaven. Dus nam hij zwart personeel aan. "Je kon ze zelfs nog aanspreken met de naam van hun meester. Dat werd toen gewaardeerd."

Oriënt Express

In Europa krijgt de restauratiewagen in de jaren zeventig van de 19e eeuw een vervolg. De Belgische bankiersfamilie Nagelmakers, stuurt hun ongehoorzame zoon naar Amerika om ideeën op te doen. Het is het begin van 'Wagon Lits' met tot de verbeelding sprekende treinen als de Oriënt Express en de Rheingoldlijn naar Zwitserland.

Hoewel Nederland vaak het startpunt is van dit soort treinen, slaat in die begindagen het idee van een restauratiewagen in Nederland niet aan, aldus Verdonck. Nederlanders hadden in eigen land niet de gewoonte om buiten de deur te eten.

Logistieke operatie

Dineren in de trein was pure luxe, maar ook een enorme logistieke operatie, legt Verdonck uit. "De ruimte was beperkt. Elke millimeter werd benut. IJskisten moesten worden aangevuld, wat op de lange routes niet altijd meeviel."

De klanten waren veeleisend, zegt Verdonck. Hij haalt het citaat aan van een kok die helemaal door het lint gaat. Een reiziger wil een ijs bestellen, maar dat kan hij helemaal niet maken met de producten en materialen aan boord.

Daar kan Aad de Mey over meepraten. Hij had in de jaren zestig een vakantiebaantje in de internationale trein. 'Zijn trein' is ook opgenomen in de collectie van het Spoorwegmuseum. Verslaggever Marcel Dekker haalde met hem herinneringen op aan die tijd.

De jaren zestig: Aad de Mey had in die tijd een vakantiebaantje in de keuken van een internationale trein. In het Spoorwegmuseum zocht verslaggever Marcel Dekker hem op, in zijn trein.