Hoe de Dichter des Vaderlands de winnaar van de VSB Poëzieprijs interviewde

Een uur lang sprak ze – bedachtzaam, met veel witregels – met presentatrice Ester Naomi Perquin: over haar jeugd en haar leven nu, over het dichtersvak en over haar debuutbundel Kwaad gesternte. “De 25.000 euro winnende bundel”, aldus Perquin. “Ik zeg het er nog maar even bij.”

Hysterisch lachen

Van Binsbergen reageerde op de bekendmaking met “een hysterisch schaterlachen”, zei ze in Nooit Meer Slapen. “Ik kwam echt niet meer bij. Ik merkte, zeker tegen de laatste dagen, dat ik hem best wel graag wilde winnen. Ik vond dat een beetje een lelijke gedachte van mezelf, want dat is niet waar ik het voor doe. En als ik niet genomineerd was geweest, had ik er natuurlijk nooit op gerekend dat ik met mijn debuut zoiets zou bereiken.”

Het is de eerste keer dat de prijs naar een debuutbundel gaat. Hoe kan het dat een vrouw van 23 met haar eersteling meteen de belangrijkste Nederlandse poëzieprijs in de wacht sleept? Dat de jury deze debutant roemt om haar zelfverzekerdheid en haar ‘krachtige eigen stem’? Misschien omdat ze al jaren aan de weg timmert: ze is al sinds haar negende geïnteresseerd in poëzie en begon toen ook al met schrijven.

Stoomtrein

Van Binsbergens leeftijd doet er weinig toe wanneer je haar hoort praten. Ze spreekt alsof afleidingen niet bestaan en ze alle tijd van de wereld heeft. Ze geeft ook toe bewust weg te blijven van het internet: “Ik heb nooit een echte liefde voor het digitale gehad. Ik vind het niet mooi om in een boek te lezen dat iemand een Whatsapp-bericht krijgt. Ik vind dat gewoon lelijk. Er zijn lelijke woorden voor. Met het internet kun je ongelooflijk veel doen, maar ik heb er nooit van gehouden.”

Presentatrice Perquin noemde Van Binsbergen daarom romantisch, en beschreef haar als een vrouw die liever in een stoomtrein stapt dan in een intercity. De waardering die Perquin voor Van Binsbergen heeft was hoorbaar, en dat is grote lof, want de interviewster is zelf ook dichter.

Dichteres des Vaderland

En wat voor een! Zelf kreeg Perquin de VSB Poëzieprijs vijf jaar geleden voor haar bundel Celinspecties. En in de uitzending vannacht zei ze er nog niets over, maar vandaag, aan het begin van de Nationale Gedichtendag, werd bekendgemaakt dat Ester Naomi Perquin de komende twee jaar onze Dichter des Vaderlands is.

In de NRC van vanmiddag verscheen een interview met haar, waaruit blijkt dat de interviewster zich behalve als dichter en als presentatrice, ook als geïnterviewde goed kan uitdrukken: ‘[Perquin] laat geen stiltes vallen en vertelt vol anekdotes, maar niet hoogdravend, laat staan sentimenteel’, schrijft NRC-journalist Arjen Fortuin.

Ze is een echte ambassadeur van de poëzie, blijkt uit het stuk: “De meeste dichters zijn wel geneigd om, als ze de kans krijgen, de poëzie te prediken. Stiekem zieltjes winnen. (…) Poëzie moet geen air van heiligheid hebben, alsof het moeizaam en ingewikkeld is. Soms lijkt het wel een literaire geslachtsziekte. Terwijl op de basisschool poëzie nog vanzelfsprekend en leuk is, vóór er wordt gevraagd naar de bedoeling van de dichter.”

Fakkels

Zo ziet Hannah van Binsbergen het ook. Volgens haar horen gedichten niet alleen voor ingewijden te zijn. Het zijn woorden op papier die dienen als ruilmiddel: ik geef je iets van mij en jij geeft mij iets van jou. Meer wil ze er niet mee bereiken. In Nooit Meer Slapen zei ze: “Iedereen die een gedicht van mij leest en zegt dat hij of zij daar iets aan gehad heeft, of er iets uitgehaald heeft, of een gevoel van schoonheid ervaart of anderszins geraakt wordt, dat ervaar ik echt als een groot geschenk.”

Maar de VSB Poëzieprijs is ook een mooi geschenk. Daar zaten Perquin en Van Binsbergen vannacht in de Radio 1-studio: de kersverse winnaar van de VSB-prijs en de Dichter des Vaderlands-elect. Hoewel Van Binsbergen net begonnen is en Perquin al langer publiceert, voelde het niet alsof er een fakkel werd doorgegeven. De twee waren met hun eigen, fel brandende fakkels, aan weerszijden van een tafel in gesprek. Dat is een mooi gegeven. Hoe meer fakkels, hoe meer licht. En dat schrijft veel fijner.