70 jaar Efteling: wat valt er te leren van sprookjes?

In Vroeg! spraken Suzanne Wardenaar, pedagoog en schrijver van educatieve kinderboeken en Ramon Groenendijk, docent Nederlands over hoe zij sprookjes verwerken in hun werk.

“Sprookjes spreken tot de verbeelding”, zegt Wardenaar. Het helpt kinderen en voornamelijk kleuters met creatief denken. Groenendijk gebruikt het in zijn werk ook als stukje literaire ontwikkeling en in burgerschapslessen.

Sprookjes als leermethode

Wardenaar legt uit hoe ze sprookjes toepast in haar werk: “Ik gebruik bepaalde elementen van sprookjes om kinderen op een speelse manier iets te leren. Voor mij voornamelijk op gebied van natuur. Neem ‘Het lelijke eendje’. Als ik dit verhaal gebruik dan doe ik dat door in te zoomen op de veren, en zo kan ik kinderen dingen bijbrengen over wat voor lichaamsbedekking dieren kunnen hebben.”

“Sprookjes kan kinderen en tieners leren symbolisch te lezen. Via sprookjes kun je kinderen leren dat verhalen een dubbele laag hebben.” Vult Groenendijk aan. Sprookjes kunnen ook verschillende culturen samenbrengen. Ieder land heeft zo zijn eigen sprookjes, maar normen en waarden is de verbindende factor in deze volksverhalen.

Sprookjes van toen en nu

Sprookjes bestaan al eeuwenlang en zijn in de tijd al erg veranderd. De eerste sprookjes waren best gruwelijk. Denk aan het sprookje Repelsteeltje, in de vroegere versie van het sprookje scheurde hij zichzelf doormidden.

Ook zijn de sprookjes die de meeste mensen kennen vrij ouderwets in denkvormen. Er is altijd een prinses die mooi moet zijn. De slechterik is vaak lelijk en de ridder een stoere jongen die uiteindelijk de held is. Tegenwoordig is dit anders: “Shrek is een modern sprookje die dit goed tegengaat”, zegt Groenendijk. “Shrek en Fiona zijn ogers die stoer en lief zijn, maar niet perse knap. In tegendeel, de knappe prins is dom en de vijand."

Benieuwd naar het hele gesprek met Suzanne Wardenaar en Ramon Groenendijk? Beluister dan hier de podcast.