Henk Spaan: 'Ik zie mijn leven als materiaal'

Stappen tellen

Journalist en schrijver Henk Spaan is 73 jaar, "en het klinkt clichématig maar zo voel ik me niet", zegt hij in Kunststof. "Een van de voordelen van ouder worden is dat ik nu tijd heb om romans te schrijven. En dan vooral de decors waar mijn boeken zich zouden afspelen. De journalistenkroegen in jaren '70 in Amsterdam waar iedereen elke avond zat. En het decor van het kleine dorp in Italië waar ik vele zomers maanden heb doorgebracht en waar een kolonie aan Nederlandse muzikanten en schrijvers bij elkaar kwamen. Dat is de achtergrond waartegen het boek Stappen tellen zich afspeelt."

Het boek gaat over de weduwnaar Eduard Wakker die zich probeert terug te vechten in het leven nadat zijn vrouw is overleden. "Een knorrige man zoals je ze vaker ziet. Meestal hebben ze een hond. Deze Eduard schrijft chagrijnige mails naar instanties of naar de VPRO. Je had vroeger meer mensen die dat met regelmaat deden. Dat zijn interessante personages en dat brengt de humor in het boek."

"Met zijn vriend Wally bespreekt Eduard de ongemakken die gaan komen. Niet meer uit bad kunnen komen en dus ook niet meer in bad gaan. Laatst vroeg ik aan een groepje generatiegenoten in de kroeg: wie kan er nog staand een broek aantrekken? Nou bijna niemand dus."

Schrijven geeft de dag nut

"Als ik niet zou schrijven zou ik verpieteren, dan werd ik echt ongelukkig", zegt Spaan. "Ik ben dit jaar aan mijn knie geopereerd na een val. Ik belde mijn vrouw of ze onmiddellijk mijn laptop wilde brengen. Ik was echt opgelucht: ik kon mijn Parool columns schrijven, dit boek afmaken en meteen schrijven over alles wat er om je heen in het ziekenhuis gebeurt. Het geeft de dag nut, schrijven."

"Het leven blijkt een flinke bron van inspiratie te kunnen zijn. Ik zie het echt ook als materiaal. Ik zie mijn leven niet alleen als mijn leven, maar ik het zie het ook als materiaal.”

Samen met Harry Vermeegen

"Ik ben geen mopperaar, anders dan het imago dat ik lang heb gehad", vertelt Spaan. "Dat had te maken met de samenwerking met Harry Vermeegen. Hij nam altijd de rol aan van vrolijke Frans, maar was dat echt niet. Ik had het personage van de zeikerd, van de zure man. In werkelijkheid was het precies omgekeerd. Maar zodra er een camera aanging namen wij die rollen als vanzelf aan. Het werkte heel komisch, mijn columns deed ik voluit schreeuwend. Wat ook niet werkte was dat ik het beleid voor mezelf had om nooit te lachen op een foto. Onder druk van mijn vrouw heb ik dat afgeschaft."

"Vroeger was de maatschappelijke teneur echt links en daar verzette ik me tegen. Nu is de sfeer vaak rechts tot ultra rechts en daar verzet ik me ook weer tegen. Dus nu ben ik ongeveer weer zo links als ik op de middelbare school was terwijl ik dat lang niet ben geweest. Dat is een fenomeen wat je met ouder worden ziet gebeuren."

"Ik leg me niet neer bij de nare dingen die bij ouder worden horen. Ik ben van nature een optimist. Het heeft geen zin om somber te worden of te zwelgen in zelfmedelijden. Gewoon verder leven en wat helpt is dat ik goed kan verdringen. Niet iets om trots op te zijn, overigens."