De 'nieuwsmijder' is klaar met alle ellende in de wereld

Je zou haast snakken naar komkommernieuws. Naar een voorpagina die meldt dat de Pieterman, een soort stekelige vis, de Noordzee teistert. Of naar een fotoserie van kampeerders die ondanks de regen op hun vertrouwde camping blijven staan.

Is het nieuws te negatief? In de Sportzomer op NPO Radio 1 werd die vraag voorgelegd aan ‘ervaringsdeskundigen’. Lonneke van Genugten, hoofdredacteur van Oneworld, zei het volgende: “Media kunnen hun ogen niet sluiten voor ellende. Ik vind ook niet dat media zich te veel op ellende richten, maar het moet niet zo zijn dat ze met elkaar in gevecht zijn over wie het eerste de ellende uitzendt.”

Duiding, daar draait het volgens Van Genugten om. Wat voeg je als krant of programma toe? Van Genugten: “Bij de coup en bij de gebeurtenissen in Nice zag je liveblogs met tweets óver tweets. Ik zou zeggen: verspil daar je energie niet aan, probeer op zoek te gaan naar achtergronden.”

‘Weg met dat rotnieuws’

De discussie begon ruim een week geleden met een column van Pieter Klein, adjunct-hoofdredacteur van RTL Nieuws. Hij liet een intern onderzoek uitvoeren onder RTL Nieuws-kijkers en ex-kijkers. Klein: “Wat mij persoonlijk opviel was de neiging van mensen zich af te sluiten van nieuws - zoveel ellende, zoveel negativiteit, zoveel eenzijdigheid, zo’n kakofonie van meningen.”

Uit datzelfde onderzoek kwam naar voren hoe groot de impact is van berichten over terreur. Klein: “Mensen die het gewoon niet meer trekken - die mannen in hun ‘oranje overalls met hun rotvideo’s’. (...) Ze willen weten wat er gebeurt, wat de context is, en kijken zeker bij breaking news - maar toch hebben ze ook de instinctieve neiging zich verder af te keren van het nieuws- en vooral van de beelden. Weg met dat rotnieuws.”

‘Ons brein schat risico’s niet goed in’

NRC Handelsblad ging in een artikel uitgebreider in op de vraag hoe het nou komt dat we de neiging hebben om ons af te sluiten van vreselijk nieuws. Massapsycholoog Jaap van Ginneken stelt dat mensen niet altijd even goed in staat zijn om de echte gevaren te herkennen: hongersnoden of de opwarming van de aarde roepen weinig tot geen angstgevoelens op, terwijl terreur juist zorgt voor een overprikkeling van het angstcentrum in onze hersenen.

Hoe ga je als nieuwsconsument goed met die angstgevoelens om? In NRC Handelsblad stelt de massapsycholoog dat je het beste gewoon kunt doorgaan met je dagelijks leven, daarbij raadt hij aan om over de gebeurtenissen te praten: “Te lang blijven stilstaan bij een schokkende gebeurtenis kan het trauma vergroten.”

Weg met de televisie

Jan Willem Vonk, een echte nieuwsmijder, vertelde vorige week bij het programma RTL Late Night, over zijn ervaringen. Een jaar geleden zette hij zijn televisie op zolder, stopte hij met het lezen van de krant en bezocht hij geen nieuwssites meer op internet. Wat het hem opleverde? Vonk: “Het heeft me heel veel vrijheid opgeleverd. Ik krijg zo veel meer ruimte om na te denken over wat ik kan betekenen, wat ik kan doen en wat ik wil in het leven.”