Amateurs en 65-jarigen in dansspektakel zonder danspasjes

Ze zijn een kluwen, een massa - maar een eigenzinnige.

In Amsterdam zijn het er een kleine vijftig: volwassenen van alle leeftijden die meedansen in de voorstelling Multitud, een grootschalige groepschoreografie van de Uruguyaanse videokunstenaar en choreograaf Tamara Cubas. Cubas zet Multitud in verschillende steden ter wereld op, altijd met lokale dansers: professionals én amateurs. De week voorafgaand aan de voorstelling wordt er dagelijks intensief geoefend. Op 1 juli zal de voorstelling bij het festival Julidans in première gaan.

Niemand is de baas

Multitud gaat over de vraag hoe je jezelf kan blijven in een groep, vertelt Cubas aan de telefoon vlak voordat ze aan de generale repetitie begint. "Tegelijkertijd heb je de groep nodig: we zijn nu eenmaal niet alleen op de wereld. Je moet dus kunnen luisteren, en aanvoelen waar de ander behoefte aan heeft - maar zonder je eigen verlangens uit het oog te verliezen."

Het is precies wat de dansers tijdens de repetities oefenen: geen danspasjes, maar aanvoelen waar het eigen lichaam, maar ook de massa heen wil. "Er is geen leider die zegt: nu moeten jullie deze kant uit. Toch is het heel goed mogelijk als groep te bewegen." Cubas lacht: "Dat is een politieke boodschap, ja. Kunst is altijd politiek bij mij."

Voor het eerst 65-jarige danser

Cubas zette Multitud eerder ook op in Montevideo, Barcelona, en op verschillende plekken in Italië. "Het is iedere keer anders. Hier in Amsterdam was het bijvoorbeeld best lastig om deelnemers te verzamelen", vertelt ze. "In ieder land vroegen we de mensen tijdens de eerste repetitie om de volgende keer hun vrienden mee te brengen. In andere landen leverde dat veel extra deelnemers op, hier niet. In Barcelona hadden we 120 man, hier een kleine 50. Ik weet niet precies hoe dat komt. Misschien is iedereen hier heel druk."

Cubas werkt graag met lokale amateurs omdat ze houdt van de diversiteit van de lichamen. "Ieder lichaam heeft een eigen achtergrond, een eigen verhaal. Ieder lichaam een rijkdom." De oudste in de groep is 65 jaar. "Dat is nog nooit gebeurd! Aangezien het fysiek best zwaar is, hadden we in andere landen deelnemers die hoogstens rond de 40 waren. Misschien zegt dat óók wel iets over Nederland: het leven stopt hier niet als je ouder wordt."

Je hebt altijd een keuze

Voordat de generale repetitie begint, geeft Cubas haar dansers nog een laatste advies, dat typerend is voor haar manier van werken. "Okay people, zeg ik tegen ze, jullie kennen nu de globale structuur. Jullie weten hoe iedere scène eindigt. Maar hoe je daar komt, dat bepaal je zelf. Je moet zelf voortdurend beslissingen nemen. Vergeet niet, je hebt altijd een keuze - net als in het leven. Vanaf nu is het niet meer mijn verantwoordelijkheid, maar die van jullie: de groep, het individu."

Op vrijdag 1 juli en zaterdag 2 juli is Multitud te zien als onderdeel van festival Julidans in het Erasmuspark in Amsterdam.

Luister om 17.00u bij NPO Radio 1 naar de reportage van Sportzomer over Multitud.